Een Frankenstein Project dat uit de hand loopt dankzij de beoogde hoofdrolspeler die zijn rol te serieus neemt (de net-niet gelukte film Tender Son). Een Eastwood-film over paragnost Matt Damon en een rijtje zijfiguren over de dood (de onevenwichtige film Hereafter die niet echt aanzet tot filosoferen). Een highschool-verdwijningspuzzle die van de kijkers de detective maakt (de geslaagde film Simon Werner a disparu). Zomaar drie films die nu in de bioscoop draaien en hier besproken worden.

Tender Son, Frankenstein Project - Kornel Mundruczo
Cast: Rudolf Frecska, Lili Monori; Release: 3-3-2011

‘Heeft u witte bloemen?’ vraagt de jongen.
‘Is het voor een dode?’ vraagt de verkoper.
‘Nee.’
‘Dan zou ik geen witte nemen.’
‘Ik vind ze mooi.’

Na jaren in een weeshuis (zonder zelf een wees te zijn) door te hebben gebracht, gaat de 17-jarige Rudi op zoek naar zijn moeder, maar treft haar niet thuis. Wel is er in hetzelfde pand een auditie bezig voor een Frankenstein-project van een regisseur die toevallig een oude geliefde van de moeder is. De regisseur zoekt geen acteurs – want een acteur is dood materiaal – maar echte mensen. Ze moeten tijdens de audities op commando kunnen huilen. Als hij Rudi ziet, weet hij dat hij zijn hoofdrolspeler gevonden heeft. De blik is zijn ogen is hard en emotieloos. Rudi laat zich tijdens de audities dusdanig gaan dat hij een medespeler wurgt. De jongen vlucht. De witte bloemen komen nog goed van pas.
Mundruczo maakte twee jaar terug Delta, een dramatische film over een broer-zus-verhouding. Een zelfde soort verknipte familieverhoudingen zit ook weer in Tender Son. Alleen is het allemaal een tandje gruwelijker.

In deze film lijkt het of de personages (vooral de jongen en zijn moeder) hun liefde enkel kunnen uiten in haat. Mundruczo vliegt een beetje uit de bocht wat betreft de moordlustigheid van de jongen. Hij liet zich niet voor niets beïnvloeden door Marry Shelleys Frankenstein – al zal de ouderwetse horrorliefhebber weinig bekends ontdekken. Met iets meer psychologie en iets minder moord en doodslag, was dit een beklemmende film over familieverhoudingen geweest. Nu is het een aardige poging tot.

Hereafter – Clint Eastwood
Cast: Matt Damon, Cecile de France; Release: 10-3-2011

Regisseur Eastwood maakt de laatste jaren prachtige drama’s. Denk aan Million Dollar Baby, Gran Torino en Changeling. Zijn vorige, Invictus, over Mandela was goed maar geen hoogvlieger. Zijn huidige film is een twijfelgeval. Dit is zo’n film waarvan je je afvraagt wat de regisseur wil: wil hij een lekkere film met een liefdesverhaaltje en een paar obstakels, een paar drama’s en een mooie afronding waarin alles samen komt. Dan is Eastwood maar half geslaagd. Het liefdesverhaaltje is aanwezig, de obstakels zeker, de drama’s al helemaal, maar een mooie afronding is er niet – de verschillende verhaallijnen worden niet halverwege afgebroken, maar toch zeker niet netjes afgerond. Blijkbaar wilde Eastwood dat en had hij andere bedoelingen; geen puur lekkere ontspanningsfilm te maken. Het onderwerp - de dood, of het hiernamaals, of de connectie tussen de levende mens en de dood – is geen lichtvoetig thema. Is er leven na de dood? Verander je door een bijna-dood-ervaring? Kun je contact hebben met doden? Dat zijn de vragen waarop Eastwood een mogelijk antwoord geeft door middel van het vertellen van allerlei kleine verhalen die soms wel en soms niet met elkaar te maken hebben. Er is een verhaal waarin Matt Damon een man speelt met de gave om met doden te kunnen communiceren, een verhaal over een tv-journaliste die de natuurramp overleeft en een jongetje dat zijn tweelingbroer verliest bij een auto-ongeluk. Al snel neemt het verhaal met Matt Damon de overhand en worden de andere verhalen naar de marge gedegradeerd.

Dat is jammer, want alle drie de verhalen tonen een andere kant van het leven met de dood (na de dood). De vragen die de film zou kunnen oproepen blijven een beetje in het midden hangen. Deels door het onderwerp (je verwacht toch niet dat Eastwood exacte antwoorden gaat geven op grote levensvragen), maar deels ook door de film die onevenwichtig is. De vraag die op een bepaald moment in de film speelt is een cliché-thriller-of-zelf -romcom-vraag: hoe en wanneer gaat het potentiële vriendinnetje van Matt Damon achter zijn geheim komen en wat heeft dat voor gevolgen voor hun eventuele relatie…? Dat lijkt me toch niet de bedoeling als Eastwood een film over het hiernamaals maakt.
Ondanks de bezwaren is Hereafter alleen vanwege de indrukwekkende eerste tien minuten meer dan de moeite waard: je weet op een gegeven moment wat er komen gaat, maar dan nog overvalt de heftigheid van een natuurramp je – en het besef dat het in werkelijkheid ook zo is gebeurd.

Simon Werner a disparu - Fabrice Gobert
Cast: Jules Pelissier, Ana Girardot; Release: 10-3-2011

En ineens is Simon verdwenen. De populairste gast van de klas, met minstens twee vriendinnen en zo goed als geen vijanden. Als de volgende dag ook twee andere klasgenoten weg zijn, komen agenten vragen stellen. Bijvoorbeeld over dat bloedincident bij de scheikundeleraar wiens zoon een van de verdwenen scholieren is.
Simon Werner a disparu is geen standaard detective want de focus ligt niet bij een rechercheur of agent die de verdwijning onderzoekt. De focus ligt telkens bij een van de tieners die een belangrijke rol speelt in dit mysterie. Zo zie je eerst het hele verhaal door de ogen van een vriend van Simon, waardoor je meekrijgt wie er allemaal verdwijnen en hoe daarop gereageerd wordt. Vervolgens zie je de belevenissen van Simon’s vriendin die net iets meer weet. Zo vult elk perspectief een stukje van de puzzel in.

De regisseur maakt door deze manier van vertellen van de kijker de detective. Jij bent degene die mag uitvogelen hoe Simon verdwenen is en of dat iets met die andere verdwijningen en met het lijk in het bos te maken heeft. Deze vorm pakt goed uit. Regisseur Gobert heeft een spannende highschool-detective gemaakt, waarbij je als kijker niet passief achterover leunt.

Ricco van Nierop

In de vorige edities van FILM 2011:

8: 127 Hours IFFR
8: Silent Souls IFFR
7: The King's Speech
6: Gulliver's Travels
6: True Grit
IFFR 2011: Festivalverslag IFFR
6: Incendies IFFR
6: Poetry (Shi) IFFR
5: Biutiful IFFR
5: Black Swan IFFR
4: Les Amours Imaginaires IFFR
4: Tron: The Legacy
3: Twelve
3: The Tourist
3: The Disappearance of Alice Creed
3: How I ended this Summer
2: The Green Hornet
2: La Doppia Ora
2: Let me in
1: Love & Other Drugs
1: Love Ranch