Het Woordenrijk is een wekelijks radioprogramma over poëzie bij denhaagfm.com (dinsdag 21:00-22:00). Het programma is een productie van het Haags dichtersgilde en wordt gepresenteerd door Harry Zevenbergen. Elke twee weken leest deRecensent een poëzierecensie voor.

Moderne klassiekers, heldere taal & bundelvullers

In deze week van de poëzie, in dit land van vele dichters, kost het geen moeite om F. Starik te ontwaren. Hij verbergt zich niet achter wazige metaforen, blijft niet op zijn zolder verzen tikken enkel bestemd voor zijn harde schijf. Hij roept geen overrijpe rijmwoorden vanaf steigers om het volk te behagen, ook dicteert hij zijn poëtica niet vanuit een ivoren toren.
Nee, Starik is helder en duidelijk, of zoals hij zelf schrijft in het gedicht Hoger honing:

De nieuwe bundel van F. Starik heet Door en telt 62 gedichten opgedeeld in zeven afdelingen. Starik was tussen 2010 en 2012 stadsdichter van Amsterdam en is initiator van de eenzame uitvaart. Gelegenheidsgedichten en verzen over de dood staan er dan ook genoeg in deze bundel. De onderwerpen in de bundel zijn verder heel divers. Als je je, ondanks de helderheid van Stariks taal, toch afvraagt waar een gedicht over gaat, is er een uitgebreide Verantwoording achter in de bundel te vinden. Het openingsgedicht toont aan dat die verantwoording ook het genieten in de weg kan zitten.

Dit is een mooi gedicht over veel meer dan alleen acteurs. Met als mooiste zin de onafgemaakte gedachte ‘want de dingetjes’ die precies weergeeft waar de scheidslijn tussen werkelijkheid en fictie ligt, tussen echt en gespeeld. Als Starik achterin aangeeft dat hij de eerste zinnen bij Shakespeare vandaan haalde, denk je ‘O, ja’: ‘All the world’s a stage / And all the men and all the women mereley players / They have their exits and their entrances / And one man in his time plays many parts.’ Maar als Starik vervolgens meldt dat hij het gedicht schreef nadat hij Ramsey Nasr in een tv-serie zag acteren, kan ik het gedicht enkel nog maar in dat licht zien. Nu kan ik het niet meer lezen zonder het hoofd van Ramsey Nasr erbij te zien. Dat lijkt me niet de bedoeling.

Beluister hier deze recensie (achtergrondmuziek: Hugo Kant)

Uit de muziekjournalistiek komt de term ‘albumvuller’ – bedoeld voor songs op een cd die enkel toegevoegd zijn om de hoeveelheid tracks te verhogen. Een strenge redacteur had uit dit 100 bladzijden tellende boekwerk best een paar gedichten kunnen schrappen. Gedichten die weinig te melden hebben, zoals een gedicht over het kijken naar de dvd’s van tv-serie Six feet under of een gedicht getiteld ‘Gras’ over gras. Gedichten ook die qua stijl weinig te bieden hebben. Want Starik kan ook gedichten schrijven die inhoudelijk weinig voorstellen, maar wel intrigeren vanwege de vorm. Zo gaat ‘Blonde zegge’ ook over gras, maar gaat de dichter op originele wijze aan de slag met de term en de klank ‘zegge’ door het in allerlei varianten te herhalen.

De poëzie van F. Starik bevindt zich in het grensgebied tussen helder en simpel. Bij het gedicht ‘Cursus inburgeren’ legt Starik zelf uit - hij lijkt zich bijna te verontschuldigen - dat dit gedicht ‘duidelijk en eenvoudig moest zijn’ voor de doelgroep, namelijk voor vluchtelingen. Starik heeft wat mij betreft met ‘Cursus inburgeren’ een moderne klassieker geschreven. Natuurlijk, het is eenvoudig en helder in taalgebruik en betekenis – maar het vers zit perfect in elkaar. Bovendien is het niet het enige perfecte gedicht uit de bundel (check ook ‘Glimp’ eens, zie onderstaande youtube). Door deze sterke verzen krikt hij het algehele niveau van de bundel omhoog.

Ricco van Nierop

F. Starik leest 'Glimp' voor tijdens Manuscripta, 2012

Relevante recensies:
F. Starik - Songloed (2007)
F. Starik - De eenzame uitvaart (2005)
F. Starik - De grote vakantie (2004)