No country for Batman, Daniel-Day, Boy A, Juno & the Real Girl

Zonder twijfel was The Dark Knight de film van 2008 en Heath Ledger de acteur van 2008, The Joker de rol van 2008 en diens uitspraak ‘Why so serious?’ het filmcitaat van 2008. Toch gebeurde er meer in het afgelopen filmjaar. Vier verzamelde webrecensenten kijken achterom naar de grote en kleine films van 2008 en vooruit naar meer films in 2009. Over Batman, Coen-films, Juno, Fitna, Brugge, Boy A and the real girl.

Wie hebben het hier voor het zeggen?
Quin: Mattijs Grannetia (Quin’s review) bouwt in razend tempo verder aan zijn - zojuist gerestylde - eigenzinnige Nederlandstalige equivalent van Imdb.
JK: Jelle Kamsma (Xi-online) is filmredacteur voor het Amsterdamse magazine Xi, een mediasite voor studentcritici.
GvH: George van Hal (deRecensent), kersverse Gouden Haring winnaar (voor beste filmrecensie), journalist voor Delftse studentenmagazine en filmliefhebber eerste klas.
RvN: Ricco van Nierop (deRecensent), filmjournalist voor Sax en Memory Magazine zag dit jaar genoeg films om een top 50 te kunnen maken.

Slechtste films die iedereen zag in 2008
Quin: Zonder enige twijfel Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull. Al die jaren “wachten” op een film die je het liefst direct weer zou willen vergeten. Shame on you, Spielberg en Lucas.
JK: Waarschijnlijk de best bekeken Nederlandse film van 2008, zonder deze titel overigens te verdienen. Geert Wilders wist met zijn Fitna (wat geheel toepasselijk met ‘beproeving’ ‘kan worden vertaald) onze media maandenlang te gijzelen. Nederlandse ambassades zouden bij het verschijnen van de film in vlammen opgaan, werd ons beloofd. Alle commotie werd uiteindelijk beloond met een op een namiddag in elkaar geflanst broddelwerkje waar zelfs de fanatiekste moslimterrorist niet voor uit bed wilde komen.
GvH: Wanted. Niet alleen de kogels in de film volgden onverwachte paden, ook het plot denderde stuurloos heen-en-weer tussen de onsmakelijke uitersten van onlogica en voorspelbaarheid. Voeg daaraan toe de belachelijke actiescènes en de plichtmatige acteerprestaties van James McAvoy and Angeline Jolie en wat overblijft is een film die alleen na afloop wist te verrassen: met relatief goede recensies.
RvN: Twijfel tussen de vier grootverdieners van dit jaar: Dark Knight, Indy 4, Bond 22 en Mamma Mia. Respectievelijk verveelde ik me minimaal 20, 40, 60 en nogmaals 60 minuten bij deze films, dankzij onzinnige actiescènes, slechte zang en stuurloze scenario’s. Bij Dark Knight viel het alleszins mee, dus die 94% waarderingsscore (van de verzamelde recensenten op Rotten Tomatoes) klopt aardig. Dat Indy4 en Bond 22 nog 76% en 65% positieve recensies opleverden staat in groot contrast met de hoge vervelingfactor. Om nog even verder te rekenen: de 60 minuten verveling in Bond kostten de makers 127 miljoen dollar en - wat nog erger is - de consument legde er ruim 300 dollar voor neer. Weggegooid geld.

Beste films die niemand zag in 2008
Quin: The Darjeeling Limited, Paranoid Park en Lars and the Real Girl. Drie prachtige voorbeelden van relatief kleine Amerikaanse producties waar veel te weinig aandacht aan besteed is.
JK: In 2008 liet de Britse cinema zich van zijn beste kant zien. Films die vaak ondergesneeuwd raakten door al het Hollywoodgeweld maar het absoluut verdienen om door veel mensen te worden gezien. This is England en Boy A behoorden tot het beste wat dit jaar in de bioscoop te zien was. Het hoogtepunt voor mij was echter In Bruges, een duister sprookje over schuld en boete. De tweede film van Oscarwinnaar Martin McDonagh grijpt je naar je strot en laat je lachen.
GvH: Het gevoelige, ingetogen, intrigerende Boy A had het verdiend door meer mensen gezien te worden. Al was het alleen al maar voor de prachtige rol van Peter Mullan, die van Jack Burridge - op jonge leeftijd medeplichtig aan de moord op een meisje - een gelaagd en bovenal realistisch personage weet te maken die de kijker ondanks de onderliggende morele complexiteiten in het hart zal sluiten.
RvN: Grace is gone, Be Kind Rewind, Boy A, Happy-go-lucky, Lars & the real girl en Hallam Foe (met een prachtige rol voor Jamie ‘Billy Elliot’ Bell). Kleine films die je raken en met gemak tot de beste films van het jaar behoren. In het animatiegenre ging volledig terecht alle aandacht naar Wall-E (de minst kinderlijke Pixar!), Persepolis en Waltz with Bashir. Op deze manier werd compleet voorbij gegaan aan Chasseurs de Dragons (Drakenjagers), een prachtige en tegelijk grappige Franse animatiefilm.

'Play it, Sam!' Nu al klassiek filmcitaat uit 2008
Quin: “Wanna know how I got these scars? ” van The Joker in The Dark Knight en zijn steeds weer veranderende uitleg waaruit blijkt hoe verknipt dit personage werkelijk is. Heath Ledger verdient een Oscarnominatie.
JK: ‘Why so serious?’ De catchphrase van het meest memorabele filmpersonage van 2008 zal nog lang in ons collectieve filmgeheugen blijven rondgalmen. Een feit dat vooral te danken is aan een fenomenale Heath Ledger in zijn legendarische laatste rol als de Joker. Mijn persoonlijke favoriet komt echter in een heerlijk plat Iers accent uit de mond van Colin Farrell. ’If I grew up on a farm, and was retarded, Bruges might impress me, but I didn’t, so it doesn’t.’
GvH: Why so serious? Heath Ledger's The Joker is een filmcreatie die nú al onherroepelijk ons culturele onderbewustzijn is binnengewandeld en dit citaat is daar onlosmakelijk mee verbonden. Wanneer deze indrukwekkend gebrachte woorden voor het eerst de bioscoopzaal indreunen, kunnen we de laatste gedachten aan megalomane over-the-top slechteriken als Mr. Freeze voorgoed uitdrijven. Ledgers versie van The Joker is een natuurkracht die eigenhandig Christopher Nolans The Dark Knight naar ongekende hoogten tilt. Respect.
RvN: ‘What a clusterfuck!’ schreeuwt CIA-man J.K. Simmons in Burn after reading, de Coen-film die dankzij nog veel meer van dit soort oneliners en de humoristische situaties een beter gevoel bij mij achterliet dan hun meesterstuk No country for old men.

Niet te missen films van 2009
Quin: David Fincher’s The Curious Case of Benjamin Button, Sam Mendes’ Revolutionary Road, Charlie Kaufman’s Synecdoche, New York, Steven Soderbergh’s Che en J.J. Abrams’ opnieuw uitgedachte Star Trek. Om er maar een paar te noemen.
JK: 2009 is het jaar dat de langverwachte nieuwe film van Quentin Tarantino in première zal gaan. Inglorious Bastards zal een eerbetoon aan de spaghettiwestern en de oorlogsfilm worden. Daarnaast zullen zowel de scriptschrijver als de regisseur van de beste film van de jaren ’90, American Beauty, met een nieuwe film komen. Sam Mendez’ Revolutionary Road gaat op 22 januari in première. Twee weken later volgt Alan Balls debuutfilm Towelhead.
GvH: De lijn van prachtige rollen in 2008 (Daniel Day-Lewis, Heath Ledger, Javier Bardem, Casey Affleck, Peter Mullan, Ellen Page), lijkt zich in 2009 voort te gaan zetten. En dus kijk ik uit naar Mickey Rourke’s wederopstanding in Aranofsky’s The Wrestler, naar politiek vuurwerk van Micheal Sheen en Frank Langella in Frost/Nixon en naar Benicio Del Toro als Che Guevara in Soderbergh’s tweeluik over deze guerrillastrijder. Maar ik heb ook zin in de verfilming van comicklassieker Watchmen, de terugkeer van de Terminatorfranchise, Danny Boyle’s Slumdog Millionaire en nog veel meer. Als 2009 half zo goed wordt als 2008, staat ons nog heel wat moois te wachten.
RvN: Gelukkig komen alsnog twee hoogtepunten van het Rotterdamse filmfestival (2008) komend jaar in de bios: Links, Nederlands drama met Jeroen ‘Lama, Draadstaal’ van Koningsbrugge en Let the right one in, een verrassend sterke Zweedse tiener-horrorfilm. Daarnaast ben ik nieuwsgierig naar de uitgestelde Synecdoche, New York (Charlie Kaufman) en tip ik de terroristenjagersfilm Traitor.

Mattijs Grannetia (Quin’s review)
1. The Dark Knight
2. No Country for Old Men
3. WALL-E
4. Juno
5. The Darjeeling Limited
6. Gone Baby Gone
7. Paranoid Park
8. Sweeney Todd
9. Lars and the Real Girl
10. [Rec]

Jelle Kamsma (Xi-online)
1. In Bruges
2. There Will Be Blood
3. Waltz with Bashir
4. No Country For Old Men
5. The Dark Knight
6. Funny Games U.S.
7. Boy A
8. Lust, Caution
9. Burn After Reading
10. This is England

George van Hal (deRecensent)
1. The Dark Knight (held en schurk vatten de tijdsgeest)
2. No Country For Old Men (een cineastisch orgasme)
3. Juno (de leukstefilm van het jaar)
4. Boy A (klein en innemend)
5. Gone Baby Gone (dank u wel familie Affleck)
6. There Will Be Blood (Daniel Day-Lewis, DD-Lewis, DD-L!)
7. This is England (overtuigend kleinschalig Brits)
8. Charlie Wilson's War (politiek om te lachen)
9. Transsiberian (de “come-back” van Hitchcock)
10. Happy Go Lucky (irritant, vrolijk, echt)

Ricco van Nierop (deRecensent)
1. Juno
2. Into the wild
3. Lars and the real girl
4. Hallam Foe
5. Grace is gone
6. Be kind rewind
7. The Darjeeling Limited
8. Burn after reading
9. Boy A
10. No Country for old men
Voor de nieuwsgierigen: Dark knight komt ergens op plaats 35 achter het relativerende Iron man. En [rec], Happy-go-lucky, Sweeney Todd, The Fall, Gone baby gone en Funny Games US haalde de top tien net niet.

Best scorende films uit bovenstaande lijstjes:
1. The Dark Knight
-. No country for old men
3. Juno
4. There will be blood
5. Boy A
6. Gone Baby Gone
7. Lars & the Real Girl
8. The Darjeeling Limited
9. This is England
10. Burn after reading

Ideëen: George van Hal
Coordinatie & opmaak: Ricco van Nierop
Eindredactie: Edwin Fagel

Relevante recensies op de Recensent:
Webrecensenten van dienst - Film 2007 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2006 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2005 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2004 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2003 (jaaroverzicht)