Dubbele regenboog

Op de hoes van haar eerste plaat Trailer Park zit Beth Orton op de grond, de zon zorgt voor tegenlicht en schijnt haar blonde haren goud. Op cd 2, Central Reservation, staat ze tegen een muur en schijnt de zon van opzij, sproeten in het gezicht. Op Daybreaker, haar derde album, breekt een ochtendzon door het raam van de watertaxi, waar achter het raam Beth te zien is. Zojuist verscheen haar vierde album, getiteld Comfort of strangers en de zangeres is niet meer te vinden op de hoes. Wel een schilderij van een regenboog. De zon kan niet ver weg zijn. De regen ook niet.

Ondanks de voortdurend aanwezige zon, heb ik Beth Orton altijd met regenachtig weer geassocieerd. Niet dat ze enkel treurige liedjes schrijft, maar als haar stem overslaat, barsten bij mij spontaan de wolken open. Dikke druppels vertroebelen mijn zicht uit het raam. Of het regende de dag dat ik voor het eerst haar stem hoorde? Het staat me niet bij. De enige logische verklaring is het basale feit dat Beth Orton uit Engeland komt. Ik geef toe, nogal een stupide verklaring, maar het gaat hier dan ook om een associatie. En de associatie is niet eens gebaseerd op eigen ervaring; de enige keer dat ik Engeland bezocht was tijdens een zeldzame hittegolf. Om het nog vreemder te maken: ik heb een gruwelijke hekel aan regen, maar kan geen genoeg krijgen van de regen die Beth Orton bij mij veroorzaakt.

Ik las in het jongste boek van journalist/radiomaker Jan Donkers dat hij ooit blij was naast zijn popjournalistieke werk ook radio te kunnen gaan maken. De reden daarvoor lag in het feit dat hij zo’n moeite had zijn liefde voor muziek in woorden over te brengen en voortaan gewoon een plaatje op kon zetten. Bij een onderwerp als Beth Orton loop ik tegen hetzelfde probleem op. Hoe beschrijf je in godsnaam zo’n prachtige stem als die van de Engelse folkzangeres? Breekbaar. Zacht en tegelijk doordringend. Klein maar warm. Zielig en troostend tegelijk. Engels? Regenachtig? Kan het nog belachelijker?

Beth Orton bracht haar eerste album uit in samenwerking met producer William Orbit, werkte met Terry Callier en leende haar stem aan heel wat Chemical Brothers-tracks. Later werkte ze met Ben Watt van Everything But the Girl, Johnny Marr, Emmylou Harris, Beck, Ben Harper, Dr. John en op haar voorlaatste plaat met Ryan Adams. Allemaal muzikanten en producers van behoorlijke klasse. Het leverde tot nu toe drie voortreffelijke cd’s op die het midden houden tussen elektronica en folk, ook wel folktronica genoemd. Kleine folksongs wisselt ze af met lang uitgesponnen tracks waarin, als in een mantra, teksten en muziek zich herhalen. Favoriet zijn de tracks ‘She cries your name’, ‘Galaxies of emptiness’, Pass in time’, ‘Stolen car’, ‘Concrete sky’ en ‘Carmella’. Overbodig om te zeggen dat ik deze lijst met gemak uitbreid tot ik simpelweg al haar songs opsom. Muzikaal en tekstueel stuk voor stuk heldere songs met genoeg diepgang om je aan het denken te zetten.

Vanwaar deze lange persoonlijke associatieve inleiding tot Beth Orton? Vanwege de negatieve recensies van haar jongste plaat Comfort of strangers die ik las. De negatieve recensies, waar ik het niet mee eens zou willen zijn. Dan mag ze zich misschien wat gaan herhalen, maar we hebben het nog wel over Beth Orton! De cd kent enkele ouderwets sterke tracks. De single ‘Conceived’ is een fikse bui, waar je van opfrist en het prachtige ‘Shadow of a doubt’ vertoont enkel druppels op de ramen om bij weg te mijmeren. Maar na enkele draaibeurten heb ik ook al mindere songs ontdekt. Zo klinkt ‘Shopping trolley’ wel als erg oude regen die Beth uit de plassen heeft gevist en opnieuw de lucht in heeft geworpen. In het verleden kon ik een Orton-cd gerust een jaar achtereen wekelijks draaien, wat een zeldzaamheid is in Huize Chicksinger. Het is nog te vroeg om te voorspellen of Comfort of strangers dat gaat redden. Want ook al staan er mindere songs op, die worden nog altijd gezongen door de enige zangeres die me zowel treurig als getroost kan laten voelen. Die regenboog op de voorkant (het is nog een dubbele ook) staat er niet voor niets.

Ricco van Nierop

Eerdere Chicksingerafleveringen vindt u hier.