BOEKEN 2013 - Indrukwekkende leeservaringen

Groteske humor van Jacobson, New Yorkse poëzievoordrachten, Leiderschap en Leidingschap, muziek en politiek in de bio van Morrissey, een mysterieus debuut van Kuypers, de onverwachte wonderen van Nekrasov, een ode aan het fysieke boek, geestverruimende gedichten van Rigter, het kwaad van Safranski en de nieuwe Dostojevski. Tien schrijvers vertellen welk boek indruk op hen maakte in 2013. Met bijdragen van Christiaan Weijts, Samuel Vriezen, Floor Buschenhenke, Harry Zevenbergen, Eva Meijer, Anne-Tjerk Mante, Joost Baars, Murat Isik, Edwin Fagel en Ricco van Nierop.

Howard Jacobson – The Finkler Question

Dit jaar was voor mij een relatief goed boekenjaar, want ik deed een nieuwe ontdekking, wat niet elk jaar gebeurt. Het is de Brit Howard Jacobson. In een interview met De Groene bleek hij allerlei literatuuropvattingen te hebben die sterk met de mijne overeenkwamen. Daar moest ik dan maar iets van lezen. The Finkler Question was raak. Zijn meest recente, Zoo Time was nog raker. Groteske humor gepaard aan vaart en scherpzinnigheid. Vanaf nu zal ik alles van deze Jacobson lezen.
Christiaan Weijts, schrijver, columnist Groene/NRC (info)

Reading New York City (diverse dichters)

Mijn leeservaring van 2013 is niet zozeer een boek, maar een periode van drie weken die ik in New York doorbracht, waarin ik poëzievoordrachten bijwoonde van CA Conrad, Dorthea Lasky, Lauren Shufran, Joe Hall, Lynn Melnick, Kazim Ali, Simone Kearney, Adam Fitzgerald, Roberto Montes, Anselm Berrigan. Ik kocht en las hun bundels en schreef erover voor Ooteoote.nl in een serie van tien stukken getiteld Reading NYC. In zo'n korte tijd zoveel poëzie op verschillende manieren tot me nemen was een buitengewoon intense ervaring.
Joost Baars, auteur, programmamaker (info)

Arnold Timmerman - Leidingschap

Leiderschap is volgens Arnold Timmerman toe aan fundamentele revisie. Hoe? Ga terug naar het authentieke zelf. Vaak ligt dat lagendik verscholen onder conventies, aannames, verwachtingen en oordelen. Wat blijkt dan: we zijn allemaal leiders en volgers. Wat is nodig in het moment? Controle hebben is een illusie. Hoe voelt het om 'verantwoordelijk' te zijn? Leven we onze passie en intuïtie, of zitten we vast in wat we denken te 'moeten' doen of laten?
Anne-Tjerk Mante, beeldend kunstenaar, dichter (info)

Morrissey – Autobiography

Morrissey leest als een poëtische roman en neemt je mee naar de grauwe onverlichte straten van Manchester in de jaren zestig. Een jonge Morrissey vindt zichzelf in de poëzie van Auden, de Belloc, Housman en vooral de provocateur Oscar Wilde en de muziek van Bowie, T-Rex, New York Dolls. Artiesten die in uiterlijk en tekst speelden met hun seksualiteit. Het is de mix van poëzie, provocatie en androgynie, die ook zijn eigen werk zou kenmerken. Daarbij schildert hij de historische en politieke context waarin zijn jeugd zich afspeelde. Vandaar gaat het verder naar The Smiths, zijn solo-carrière en alles daaromheen. Sinds Brendan Behan´s Borstal boy, werd ik nooit meer zo gegrepen door een autobiografie. Het is te hopen dat dit het begin is van de literaire carrière van Morrissey.
Harry Zevenbergen, dichter, docent, presentator (info)

Deniz Kuypers - Dagen Zonder Dulci

Dagen zonder Dulci is een zeldzaam mooi en mysterieus debuut dat eerst diep onder de huid dringt en daarna recht op het hart afstevent. Deniz Kuypers verrijkt de Nederlandse literatuur met zijn unieke en meeslepende stem.
Murat Isik, schrijver, columnist Trouw en Joop (info)

Vsevolod Nekrasov – I live I see – Selected Poems

Dit jaar kwam in de onvolprezen Eastern European Poets reeks van de Brooklynse Ugly Duckling Presse een Engelse vertaling uit van de gedichten van Vsevolod Nekrasov. Een dichter die ik nog niet kende maar door wiens werk ik op slag gegrepen was. Generatiegenoot van bekendere Moskou Conceptualisten, zoals Dmitri Prigov, overleden in 2009 op vijfenzeventigjarige leeftijd en auteur van een buitengewoon aangrijpend oeuvre. Zijn poëzie is constructief, stamelend, vol herhaling van bijna obsessieve, bijna betekenisloze alledaagse zinnetjes. Het lijkt bekend terrein voor wie, zeg, Robert Lax kent, of Insingel, of Van Dixhoorn, maar het is weer heel anders. Pijnlijk, humoristisch, woedend, alledaags, politiek, vergeefs, en overal de suggestie dat ergens om de hoek van het banale een beloofd maar bijna vergeten wonder zou kunnen schuilen, als je maar zou weten te zien of luisteren:

yep
I see

we
we, we;
we, we:
can

do that.

but me
but me
nope

J.J. Abrams & Doug Dorst – S.

Het boek S. van J.J. Abrams en Doug Dorst is een ode aan de fysieke vorm van het boek. Uit de verzegelde cassette komt een oud bibliotheekboek. Met daarin de aantekeningen van twee literatuurstudenten, die in dialoog gaan over de geheime identiteit van schrijver V.M. Straka, en over hun eigen sores. Tussen de pagina's zitten foto's gevouwen, een landkaart op een servetje, een telegram, en nog veel meer.

Arnoud Rigter – Zoek de zeesnuiver

Rigter is een dichter, maar nog meer een bladspiegelontregelaar. In zijn Zoek de zeesnuiver lopen woorden en dichtregels over in een visueel spektakel waar mijn ogen van oplichten. Hij maakt fictieve architectuur en vermengt deze met poëzie. Geestverruimend. Een advies dat nutteloos is als laatste zin van deze korte aanbeveling: lees niet over Rigter’s Zeesnuiver, maar lees, voel en zoek de zeesnuiver zelf (zonder de illusie te hebben hem te zullen vinden).
Ricco van Nierop, journalist, de Recensent (info)

Dostojevski - De gebroeders Karamazov

'Dit jaar was het jaar van de Russen – ik lees graag op thema. Ik heb zeer veel plezier beleefd aan de verhalen van Tsjechov en die van Babel. De beste roman die ik het afgelopen jaar las, is De gebroeders Karamazov van Dostojevski, een tamelijk rommelig boek met fantastische personages dat (net als voorgenoemde verhalen) de huidige politieke stand van zaken in Rusland begrijpelijker maakt. De mensen van toen zijn zoals de mensen van nu, en de mensen van nu zijn deels zo omdat ze toen zo waren. Er verandert van alles en eigenlijk verandert er maar weinig, of andersom.'
Eva Meijer, kunstenaar (in woord, klank en beeld) (info)

Rüdiger Safranski - Het kwaad

Deze heldere studie naar ‘het kwaad’ is welbeschouwd een must voor iedereen die zich met kunst bezighoudt. Safranski laat zien dat het menselijk denken, en daarmee de filosofie, en daarmee de kunst, in de basis teruggaat tot de vraag naar goed en kwaad; naar moraliteit - en dus naar de vraag naar de rol die ‘het kwaad’ in de maatschappij speelt. Inclusief prachtige analyses van het werk van Nietzsche, Conrad, Kafka, De Sade en zo nog wat namen. Wat deze studie ook mooi laat zien is dat het menselijk denken zich in cirkels beweegt, iets wat ook, buitengewoon virtuoos, wordt aangetoond door Petèr Nádas in Liefde - een buitengewoon indrukwekkend boek dat ik in de laatste dagen van 2012 las en dat daarom voor deze rubriek net buiten de boot valt.
Edwin Fagel, dichter, journalist (info)

Redactie en coordinatie: Ricco van Nierop

Lees verder op de Recensent:
BOEKEN 2012 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2011 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2010 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2009 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2008 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2007 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2006 - Indrukwekkende leeservaringen