Over Derrida en Donald Duck. Een jongeman en een biografie. Ezels en de elzenkoning. Het proces tegen Oscar Wilde en een doos van Pandora. Occupy, geldmoord en voor jou tien anderen. De schoonheid en het verdriet en waarom, waarom blij zijn als je normaal kan zijn? Tien dichters, journalisten en schrijvers vertellen welk boek indruk op hen maakte in 2012. Met bijdragen van Milla v/d Have, Christiaan Weijts, Danny Degenaar, Harry Zevenbergen, Martijn Benders, Eva Meijer, Anne-Tjerk Mante, Murat Isik, Edwin Fagel en Ricco van Nierop.
Peter Englund - De schoonheid en het verdriet ... (2011)
Voor mij was hét boek van 2012 nu eens non-fictie: Peter Englund's
De schoonheid en het verdriet van de oorlog. In deze caleidoscopische vertelling volgen we het wel en vooral wee van 19 ooggetuigen van WOI. Het zijn de details die raken: de Afrikaanse kip die een slang verslindt, de Roemeense officiers die oogschaduw dragen. Bovenal treft het fatsoen en de menselijkheid die zelfs temidden van de verschrikking nog de kop op steekt.
- Milla van der Have, schrijver (info)
Jeanette Winterson - Why Be Happy When You ... (2011)
Voor een gastcollege dat ik in Nijmegen gaf, herlas ik dit jaar veel klassiekers – van Flaubert tot McEwan, van Wilde tot Houellebecq. Het hoogtepunt is een boek dat ik niet op de lijst had gezet:
Why Be Happy When You Could Be Normal? (2011) van Jeanette Winterson. Ik las het omdat ik haar fantastische debuut
Oranges Are Not The Only Fruit (1985) op de lijst had gezet, en in
Why Be Happy keert Winterson terug naar diezelfde autobiografische kern. Althans, autobiografisch? ‘No not at all and yes of course,’ schrijft ze in het voorwoord uit 1991 bij
Oranges. Wat in elk geval zeker is: beide boeken gaan vooral over taal en vertellen.
- Christiaan Weijts, schrijver, columnist Groene/NRC (info)
Maaike Meijer – Vasalis, een biografie (2011)
In 2012 las ik de biografie van M. Vasalis, door Maaike Meijer. Vasalis was mijn eerste liefde, ik was 15, zij was 84, of daaromtrent. Ik geloof dat ik in Vasalis mijn eerste magiër vond. ‘De bus rijdt als een kamer door de nacht’, ‘De avondspin had ons onmerkbaar ingesponnen.’ Zulke regels wilde ik ook wel schrijven! En zo geheimzinnig ook, de ‘M.’ nog geheimzinniger dan die hele Vasalis. Martin? Michelle?
- Danny Degenaar, dichter (info)
Edin Mujagic – Geldmoord (2012)
Wil Tinnemans - Voor jou tien anderen van (2012)
Noam Chomsky - Occupy (2012)
Alles wat ziek is aan het neoliberale ´ieder voor zich´ kapitalisme, kwam naar buiten in de kredietcrisis. Maar er verandert niets, nog steeds wordt een kleine groep rijken steeds rijker en moeten de armsten naar voedselbanken omdat ze zelfs met twee baantjes niet rond kunnen komen. Met de ZZP´ers is bovendien een nieuwe vorm van armoede ontstaan met mensen die bijna rechteloos zijn. Deze boeken analyseren het falen en de mogelijke oplossingen.
- Harry Zevenbergen, dichter, docent, presentator (info)
Martijn Benders - Wôld, Wôld, Wôld! (2013)
Het beste boek dat ik in 2012 las is mijn eigen boek
Wôld, Wôld, Wôld! uitgegeven op 3 Koningen 2013 bij Uitgeverij Loewak. Het is geen gewone bundel. Het is een persoonlijk contract dat de lezer met de onderwereld afsluit. In 222 pagina's trekt de dichter vervolgens de doos van Pandora helemaal open. Het boek fungeert als een enorme, levende vlinder die de ziel van de lezer opvreet en hem in een andere dimensie weer uitspuugt. Koop dit boek niet als u gehecht bent aan het aardse bestaan, negeer dit bovennatuurlijke juweeltje en luister naar de kletsmajoren op de rest van deze pagina.
- Martijn Benders, schrijver (info)
Van Derrida tot Donald Duck (en meer)
In 2012 las ik
Zoopolis (Donaldson en Kymlicka) en de
Filosofische onderzoekingen (Wittgenstein) het vaakst (allebei zeker vijf keer), moest ik huilen om Artful (Smith), was de zomer gewijd aan herlezen van Kafka en Coetzee, vorige week aan
Minoes, riep ik het vaakst ‘ja!’ tijdens het lezen van
The animal that therefore I am (Derrida) – kan ik niet een boek kiezen zonder een ander tekort te doen (Donald Duck, Foucault).
- Eva Meijer, kunstenaar (in woord, klank en beeld) (info)
Merlin Holland - The Real Trial of Oscar Wilde (2003)
Kleinzoon van Wilde, Merlin Holland, heeft minutieus uitgezocht wat er precies is gezegd in de rechtszaal in het smaadproces van Oscar Wilde tegen Lord Queensberry (de boosaardige vader van zijn geliefde Lord Alfred Douglas, alias Bosie). Het is opwindend, je zit op de eerste rij van de publieke tribune. Je voelt de spanning, de gevatheid, de irritaties, het vernuft. En je ziet gebeuren hoe het proces, uiteindelijk, voor Wilde als een boemerang terugkwam en zijn ondergang inluidde.
Curieus genoeg is van de twee processen die op dit proces volgden (de Staat tegen Wilde - wegens tegennatuurlijke verhoudingen), nauwelijks een stuk bewaard. Als daar geen complot achter zit....
- Anne-Tjerk Mante, beeldend kunstenaar, dichter (info)
J.M. Coetzee – Portret van een jongeman (2002)
Dit jaar las ik weinig omdat mijn debuutroman
Verloren grond veel van mijn tijd opslokte. Maar op vakantie las ik de autobiografische roman
Portret van een jongeman van J.M. Coetzee. Het laat zijn bittere strijd zien om zich te ontworstelen aan zijn achtergrond en dichter te worden. Daarvoor verruilt hij Zuid-Afrika voor Londen. Maar daar is hij dolende en kwijnt hij weg op kantoor. Een donker, waarachtig en nietsontziend zelfportret.
- Murat Isik, schrijver, columnist Joop (info)
Michel Tournier – De Elzenkoning (1970)
Dit jaar las ik eindelijk
De Elzenkoning van Michel Tournier, na er al meerdere keren op te zijn gewezen. Een duister, magisch boek, over een Franse krijgsgevangene die zich opwerkt tot een prominente SS-er, met observaties en beelden die je niet, nooit meer loslaten: 'Want naaktheid is niet een status, maar een kwantiteit, en als zodanig in theorie oneindig, in de praktijk begrensd.' Laatst vroeg een goede vriendin me of ik nog een leestip had.
'De Elzenkoning,' zei ik. ‘Ja,’ antwoordde ze. ‘Dat zei je een half jaar geleden ook al.’
- Edwin Fagel, dichter, hoofdredacteur Awater (info)
Sanneke van Hassel – Ezels (2012)
Korteverhalenschrijver Van Hassel is goed in observeren. De hoofdpersonen in de 15 verhalen doorzien hun situatie meestal heel goed. Ze zien precies hoe alle mensen zich bewegen, hoe relaties in elkaar steken en hoe je uit je benarde situatie kunt (en moet) vluchten. Ze zien echter ook dat vluchten uiteindelijk geen zin heeft. Vanwege de scherpe stijl en de terzijdes over de mensheid valt er naast de somberheid ook genoeg te lachen in
Ezels.
- Ricco van Nierop, journalist, de Recensent (info)
Redactie en coordinatie: Ricco van Nierop
Met dank aan: Edwin Fagel
Lees verder op de Recensent:
BOEKEN 2011 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2010 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2009 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2008 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2007 - Indrukwekkende leeservaringen
BOEKEN 2006 - Indrukwekkende leeservaringen
