Samen maar toch alleen

De voorstelling Joe van Fondation Jean-Pierre Perreault ging in 1984 in première en werd in alle jaren daarna overal met enthousiasme ontvangen. Anno 2004 heeft het niets aan kracht ingeboet. De voorstelling is hernomen als hommage aan de vorig jaar overleden choreograaf Jean-Pierre Perrault. Hij was een van de meest invloedrijke en gerespecteerde creatieve mensen in de Canadese dans. De vele stukken van zijn gezelschap Fondation, die hij oprichtte in 1984, hebben zijn reputatie bepaald. In zijn carrière van meer dan dertig jaar creëerde hij over de vijftig stukken.

De basis voor Joe is duidelijk. Tweeëndertig dansers in overjas, met hoed op en zwarte schoenen aan bewegen, marcheren, rennen, rollen en springen zonder muziek over het podium. Verwachtingsvol zit het publiek in de zaal. Als de dansers opkomen en beginnen, is het toch vreemd geen muziek te horen. Muziek bepaalt in dansvoorstellingen immers de context waarin de dansers bewegen en een verhaal vertellen. Maar na enkele minuten verdwijnt dit gevoel van gemis. De schoenen maken de muziek. Het ritme is afwisselend, soms staccato dan weer vloeiend. Samen met de schoenen maken de bewegingen het verhaal. Soms wordt een ritme lang herhaald, waardoor het zijn kracht verliest. Maar ondanks deze momenten ontstaat er bewondering voor de dansers. Zonder muziek als houvast dansen ze een strak geregisseerde voorstelling.

De voorstelling spreekt erg tot de verbeelding. Sommige toneelbeelden doen denken aan kunstwerken van Edward Hopper. Het roept een gevoel van samen maar toch alleen op. De groep beweegt zich als eenheid over het podium en af en toe springt er een danser uit het stramien. Vervolgens probeert de eenling weer in de groep te komen, maar dat lukt niet. Hij wordt zelfs onder de voet gelopen door de massa. Dit zijn herkenbare emoties, ergens bij willen horen, maar niet geaccepteerd worden. "Het is de machteloosheid van het individu tegen de druk van het collectief, Perreaults protest tegen de samenleving.

Naast de serieuze boodschap is er ook genoeg ruimte voor humor. Een voorbeeld is de beweging van de eenling dat doet denken aan Gene Kelly in de bekende regenscène uit de film Singin’in the rain . Ook heeft Jean-Pierre Perrault zich duidelijk laten inspireren door passen uit de tapwereld. Deze afwisseling in stijlen maakt de voorstelling interessant en een genot om naar te kijken. Joe heeft indruk gemaakt op de vele toeschouwers en tot drie keer toe komen de dansers terug voor applaus. Bij het verlaten van de schouwburg gonzen de voetroffels nog lang na in het hoofd.

Erica Schoeman

Joe komt nog naar het Chassé Theater in Breda (19-10-04), het Cultuurcentrum te Brugge (29-10-04) en naar de Stadsschouwburg van Utrecht (01-03-04). Meer informatie is te vinden op www.fjpp.org en www.baasbank-baggeman.nl