Deze week in de bios (20, 21): Oude bekenden

Meer van hetzelfde is geen probleem zolang het om goede films gaat. Deze maand keren vier filmmakers terug met nieuwe, dramatische films. Walter Salles (Central do Brasil, The Motorcycle diaries) komt met de futebal-film Linha de passa over mooie dromen en de harde realiteit. Scenarist Alan Ball (The American Beauty, Six feet under) debuteert als filmregisseur, maar blijft herkenbaar vanwege de disturbed-american-family-dramatiek in Towelhead. Ook Guillermo Arriaga maakt na veel sterk schrijfwerk (Amores Perros, 21 Grams, Babel) zijn regiedebuut met het herkenbare The Burning Plain. Voormalig romanschrijver Dito Montiel keert na zijn eerste geslaagde regie (A guide to recognizing your saints) terug met een mindere film over straatvechters, Fighting.

Linha de Passe – Walter Salles/Daniella Thomas
Cast: Roberto Audi, Joao Baldasserini; Release: 14 mei 2009

Cleuza heeft vier zonen, met allemaal hun eigen dromen. Ze woont in een klein appartement aan de rand van Sao Paolo en werkt hard als schoonmaakster bij rijke lui in het centrum. Haar oudste zoon droomt van een leven met zijn ex-vriendin en hun kind. De volgende zoon werkt bij een pompstation maar wil zijn leven aan God wijden. Dario (aan wie de film de meeste aandacht geeft) doet er alles aan om zijn voetbaltalent om te zetten in een contract. De jongste zoon gaat op zoek naar zijn vader.
Ondanks zijn internationale film The Motorcycle Diaries (over de reizen van de jonge dokter Guevara (de latere Che)), keert Salles telkens terug naar de grootstedelijke sloppen van Brazilië. Linha de Passe is een minder mooi afgeronde film dan Centro do Brasil. Wel heeft Salles’ nieuwe film het hart op dezelfde (sociaal-realistische) plek. Ondanks de treurigheid van het arme bestaan, de verdwenen vaders, de kleine criminaliteit en de mislukte dromen, is Linha de Passe niet alleen maar tragiek. Al moet je wel even zoeken naar de sprankjes hoop.

The Burning Plain – Guillermo Arriaga
Cast: Charlize Theron, Kim Basinger, Jennifer Lawrence; Release: 14 mei 2009

Amores Perros, 21 Grams en Babel hebben enkele zaken gemeen. In de films worden verhalen dwars door elkaar heen verteld en chronologisch door de war geschopt. De verschillende verhaallijnen ontmoeten elkaar in traumatische ongelukken, die de onderlinge verhoudingen blootleggen. De films zijn stuk voor stuk zeer goed. De regisseur heet Inarritu en zijn scenarioschrijver Arriaga. Dit succesduo kreeg ruzie, waardoor we dit jaar van beide afzonderlijk een film krijgen. In december volgt Biutiful van Inarritu, nu is er The Burning Plain van debuterend regisseur Arriaga.
En het is weer raak: een exploderende woonwagen met twee slachtoffers, drie losse verhalen, een berg vage personages die handelen vanuit onduidelijke motieven en een rommelige chronologie. Althans dat lijkt zo, want alles valt binnen twee uur op zijn plek. Arriaga bewijst dat hij ook eigenhandig zijn meesterlijk in elkaar geknutselde scenario’s tot een sterk drama kan ombouwen. In vergelijking met zijn vorige films is The Burning Plain wel een stuk gebruiksvriendelijker. Want ondanks de bekende verwarring is een tweede kijkbeurt niet nodig om alle lagen van de film tot je door te laten dringen. Iets wat bij Amores Perros of Babel nog wel extra verheldering bracht. The Burning Plain is ook minder dramatisch dan de wel erg heftige voorgangers.

Towelhead - Alan Ball
Cast: Toni Colette, Aaron Eckheart, Summer Bishil; Release: 14 mei 2009

Moeder weet niet hoe ze om moet gaan met haar 13-jarige dochter Jasira, dus stuurt ze haar naar haar vader. De, van oorsprong Libanese, maar nu overtrokken Amerikaanse man, weet ook niet goed om te gaan met Jasira. Niet zozeer vanwege de onhandelbaarheid van de meid, maar gewoon vanwege het gebrek aan inlevingvermogen in een tiener. Jasira ontdekt haar nieuwe omgeving, nieuwe buren en haar eigen seksualiteit (wel of niet met dwang/hulp van haar nieuwe omgeving).

Er is weer flink wat mis met de suburbs volgens Alan Ball. Dat bleek al in zijn doorbraakfilm The American Beauty (een trendsetter in het genre van de disturbed-american-family-films). Het komt erop neer dat mensen elkaar niet aanvoelen, vooral met betrekking tot precaire zaken als raciale verschillen en seksualiteit. Towelhead is een film om je ongemakkelijk bij te voelen, om treurig van te worden. De reden daarvoor is dat de film vol ongemakkelijke, treurige scènes zit. Goed geschreven, goed geacteerd (Colette!, Eckheart!, Bishil!), maar treurig.

Fighting - Dito Montiel
Cast: Channing Tatum, Terrence Howard, Zulay Henao; Release: 21 mei 2009

Met een titel als Fighting kun je wat klappen verwachten. Toch is dit geen reguliere boksfilm, zo komt er geen bokshandschoen of boksring in voor. Kale vuisten zorgen voor de klappen en die vallen op straat of in privé-clubs. Fighting gaat namelijk over een veredelde vorm van straatvechten. Shawn (Channing Tatum) raakt op de markt waar hij werkt in gevecht met een oplichter. Harvey kijkt ondertussen bewonderend toe en biedt Shawn na afloop geld aan. Veel geld. Veel meer dan hij op de markt kan verdienen. Als Shawn maar voor Harvey gaat vechten in het illegale bokscircuit. Alsof het hanen zijn, worden de boksers opgefokt en tegenover elkaar gezet, terwijl omstanders weddenschappen afsluiten. Fighting heeft een clichématig boksfilmthema: een arme, talentvolle, gast bokst zich omhoog, maar vergeet niet waar hij vandaan komt.
Regisseur Dito Montiel maakte eerder de voortreffelijke New Yorkse straatfilm A guide to recognizing your saints (ook met Tatum). Fighting is een minder goede film, maar het New Yorkse straatgevoel is gebleven. Evenals een overtuigend verhaal, waardoor Fighting niet zozeer over boksen gaat, maar over het leven zelf.

Ricco van Nierop

In de vorige edities van ‘Deze week in de bios’:
19: Uninvited / Coraline / The Haunting in Connecticut / De laatste dagen van Emma Blank
18: Let the right one in / Igor / Delta / X-Men Origins: Wolverine
16: Knowing / Still Walking / The International / Inkheart / He's just not ...
14: Bride Wars / The Reader
12: Defiance / The Duchess / Che (part 1) / Bollywood hero
11: Role Models, Appaloosa, Gran Torino, Confession of a shopaholic, Two lovers, Marley & me
09: Il Divo / Rachel Getting Married / Involuntary
08: Pink Panther 2 / Transsiberian / Traitor
07: The Wrestler / Slumdog Millionaire / Bolt / City of Ember
06: The Higher Force / Eldorado / Frozen River / Doubt / Make it happen
04: Kan door huid heen / Curious Case of Benjamin Button / Gomorra / Valkyrie
03: Diary of a Times Square Thief / Revolutionary Road / Milk / Links / Zack & Miri make a porn
02: Frost/Nixon / Seven Pounds
01: Hamlet2 / The Visitor / Yesman