• Auteur: Arnon Grunberg
  • Titel: Omdat ik u begeer
  • Uitgever: Nijgh & Van Ditmar
  • ISBN: 978 90 388 9041 8
  • Datum bespreking: 4 December 2007

Lief Grunbeertje van me,


Den Haag, 2 december 2007

Lief Grunbeertje van me,

Ik maak me geen illusies. Je hebt vast genoeg koosnaamzeggers om je heen verzameld de afgelopen jaren. Ik noem je petekind, je ex, mevrouwtje Knipperlicht, je zorgzame moeder, je ondertussen overleden bejaarde verloofde, je amante chauffeuse, minstens één van je drie werksters, je persoonlijke assistent, je nagelstyliste en misschien zelfs in een ver verleden je zus. Aan deze rij kun je mij toevoegen, ik heb namelijk al sinds jaar en dag een koosnaam voor je. Natuurlijk heb ik dat altijd voor me gehouden. Alleen tijdens het lezen van je boeken, columns of je, onlangs gebundelde, Humo-brieven murmelde ik wel eens ‘ach lief Grunbeertje toch’, of hoofdschuddend: ‘Grunnie, Grunnie, Grunnie.’ Zoals het bij koosnaampjes gewoon is, ontstaan ze zeer organisch. Zonder een vooraankondiging of een weloverwogen besluit zijn ze er gewoon. Blijkbaar leent je voornaam zich niet erg voor een koosnaamversie. Bij ‘Arnie’ of ‘Nonnetje’ krijg ik toch heel andere associaties, die helemaal niet overeenkomen met de gevoelens die ik voor je koester.

Maar nu was het tijd om uit de kast te komen. En dat komt niet zozeer door je pre-AKO-akkefietje met ABCDEFGH van der Heijden, of je modderworstelwedstrijd met vrouwen voor de vrede. Nee, het uitkomen van je Autobiografie in briefvorm deed mij besluiten je middels deze brief op de hoogte te brengen van mijn koosnaamzeggerschap.

Omdat ik u begeer heet je brievenboek. Mooie titel, Grunbeertje! Alle 111 brieven die erin staan zijn uit liefde en zorg voor de geadresseerden geschreven. Dat is goed te merken. Je geeft je geadresseerden advies over hun leven.

Het mooie aan het boek is dat de brieven aan anderen, vooral iets zeggen over jou zelf. Natuurlijk is dat de Grunberg die jij graag aan de wereld wil tonen en niet de Grunberg die ergens in de wereld achter zijn pc zit te schrijven. Maar dat maakt niet uit. Het is een versie van jezelf die speelt met zijn lijdende voorwerpen, die sart en plaagt en dat alles doet met stijl.

Zoals tegen actrice Johanna ter Steege: ‘Wat heb je eigenlijk gedaan met die boekjes die ik voor je geschreven en gekopieerd had, om de verliefdheid wat te sublimeren, en die je allemaal wilde hebben, omdat je bevreesd was dat je leven ‘in de bladen zou komen’? Heb je ze verbrand? Of lees je er ’s nachts uit voor als de Franse zanger weer geen erectie kan krijgen? Ach, mijn gefnuikte liefde heeft de levensduur van menige doodgelopen relatie gerekt. Zolang je maar nuttig bent.’

Vooral met zo’n op één na laatste zin til je het niveau ver boven de wraakpulp uit, waar je brieven soms even naar neigen. Maar nergens neemt wraak de overhand. Je komt uit deze brievenbundeling naar voren als een vakkundig schrijver die graag speelt met je zogenaamde vijanden. Misschien een tikkeltje egocentrisch, in die zin, dat alles en iedereen uiteindelijk verwordt tot schrijfmateriaal.

Met dit boek maak je het toekomstige biografen zowel makkelijk als moeilijk. Doordat veel geadresseerden persoonlijke bekenden van je zijn - ik noemde al je zus, moeder, nagelstyliste en ex-vriendinnen en oud-vrienden – en door een uitgebreid notenapparaat, zal een biograaf enkel aan het namenregister al genoeg hebben om aan de slag te kunnen. En juist degene die er minder goed vanaf komen in dit boek, zullen misschien graag meewerken aan een bio over jouw persoon. Een biograaf zal echter wel rekening moeten houden met alle dubbele lagen die je om jezelf heen hebt gebouwd. Jij hebt ergens gezegd, Grunbeertje, dat je het liefst geheel achter je werk zou willen verdwijnen. Aangezien je in dit boek heel nadrukkelijk een Arnon Grunberg (met verleden) opvoert, is het aan de toekomstige biograaf om de echte Grunberg uit dit werk te destilleren. Geen gemakkelijke klus, lijkt me.

Ik kan nog lang doorgaan over dit brievenboek. Bijvoorbeeld over de mooie brieven aan Coetzee, Gogol en je moeder. Maar het komt allemaal op hetzelfde neer: mooi boek wederom, Grunbeertje van me,

Je allerliefste koosnaamzegger,

Ricco van Nierop

Relevante recensies op deRecensent: