• Titel: Dit is alles, Het hoofdkussenboek van Cordelia Kenn
  • Auteur: Aidan Chambers
  • Uitgeverij: Querido
  • ISBN: 9789045105567
  • Vertaler: Annelies Jorna
  • Datum bespreking: 1 Oktober 2007

Nieuwe beste vriendin


Het overkomt je wel eens; dat een hoofdpersoon of boek je zo dierbaar en vertrouwd wordt dat het lijkt alsof je beste vrienden geworden bent. Je wilt alleen nog maar samen zijn en alles wat je daarvan afhoudt is lastig en vervelend. Mijn nieuwe beste vriendin is Dit is alles, de nieuwe cross-overroman van Aidan Chambers.

Dit is alles begint als Cordelia haar eerste kind verwacht. Ze wordt bijna 20 en de geboorte van het meisje en haar eigen verjaardag vormen voor haar het begin van haar volwassen leven. Tijdens de laatste weken van haar zwangerschap maakt Cordelia een boek voor haar ongeboren kind. Ze begint haar verhaal als ze 15 jaar en 9 maanden oud is en ze William Blacklin heeft gekozen als de jongen waarmee ze voor het eerst echte seks wil hebben. Het blijkt een goede keuze, want binnen onafzienbare tijd zijn ze stapelverliefd op elkaar en dat is het begin van een gepassioneerde liefde. Toch komt hun liefde onder druk te staan als Will in een andere stad gaat studeren.

Deze korte omschrijving doet volstrekt geen recht aan de complexheid en rijkdom van Chambers’ roman. Want buiten dat liefdesverhaal, waarin nog vele onverwachte wendingen zullen voorkomen, staat het boek bol van filosofie en poëzie, vol symboliek en levenswijsheid.

We meenden dat plezier lag in het nieuwe, in ontdekking, in wat we nooit eerder hadden gedaan. En zo hoort dat ook. Maar nu weet en begrijp ik dat het echte plezier, het blijvende en pure plezier voortkomt uit wat vertrouwd is.

Blz. 408

Hoewel ik zelf wat ouder ben dan de 20-jarige Cordelia en misschien niet meer helemaal tot de beoogde doelgroep van dit boek zou behoren, omvat het ook de levensfase waarin ik me bevind. Alle vragen, beslissingen en kwesties die zich grofweg tussen je 15e en 30e jaar voordoen, komen in Dit is alles aan bod, waardoor het veel verder gaat dan de doorsnee jongerenroman.

Aidan Chambers, geboren in 1934 in Engeland, werd door een leraar Engels enthousiast gemaakt voor literatuur en drama. Hij ontdekte dat boeken boeiende denkstof kunnen bieden. Zijn belangstelling voor jeugdliteratuur ontstond toen hij zelf literatuurles aan jongeren gaf. Hij is nu schrijver, criticus, leraar en spreker. Zijn eerdere jongerenromans (de bekendste zijn De tolbrug en Je moet dansen op mijn graf) zijn vele malen in de prijzen gevallen. Ook ontving Chambers in 2002 voor zijn oeuvre de Hans Christian Andersenprijs.

Ik ken Chambers vooral als de schrijver die bepleit dat ook kinderen literair volwaardige boeken verdienen en dat wordt met Dit is alles helemaal bewezen. Zowel aan de stijl als aan de opbouw heeft Chambers alle aandacht besteed. De roman bestaat uit meerdere boeken, in de vorm van kussendozen [alle kussendozen vormen samen het hoofdkussenboek van Cordelia, een uit het Japans afkomstige term voor dagboek of een verzameling dagboeken], en elke kussendoos heeft zijn eigen stijl en opbouw. Vooral het tweede boek (de groene kussendoos) valt op doordat op alle rechterpagina’s het verhaal zich afspeelt, terwijl op alle linkerpagina’s lijstjes, gedichten, overdenkingen, schrijfsels en herinneringen van Cordelia zijn te vinden.

VERFIJNDE MENSEN, VERFIJNDE DINGEN

Een eenvoudig zwart designjurkje.
De manier waarop Izumi eet.
Jasmijnthee in een sneeuwwit kopje zonder oor en met blauwe bloemetjes erop.
(…)
Een heldere volle maan aan een wolkeloze daghemel.
Mevrouw M. in de klas als ze opeens uit haar hoofd een van haar lievelingsgedichten opzegt en zonder uitleg verder gaat met de les.
Will als hij alleen voor mij in Doris’ muziekkamer hobo speelt.
Will als hij zich afdroogt na het douchen.

Blz. 274 (a)

De twee onderdelen kunnen volledig los van elkaar gelezen worden, maar ik vind het uitdagender ze om en om te lezen, omdat het verhaal dan steeds even onderbroken wordt, waardoor op cliffhangerachtige wijze de spanning opgebouwd wordt.

Een interessante vraag die ook relevant is voor Dit is alles: kunnen mannelijke schrijvers op een geloofwaardige manier over vrouwelijke gevoelens schrijven? In Dit is alles is Chambers ook die uitdaging aangegaan. Hij gaat zelfs nog verder door niet zomaar over vrouwelijke gevoelens te schrijven, maar over haar seksuele gevoelens. Hoewel uit het voorwoord blijkt dat hij volop research heeft gedaan onder vrouwen van verschillende leeftijden blijft het een dappere én kan het een gevaarlijke onderneming zijn. Chambers slaagt erin het zo te verwoorden dat ik het geloof en herken.

Ook heeft Chambers de vrouwelijke psyche knap doorgrond en verwoord; de onredelijkheid die vrouwen zo eigen is, de twijfel en onzekerheid, de tederheid en het willen behagen van de geliefde. Het is alsof je een spiegel wordt voorgehouden.

Rest me te zeggen dat (mocht dat nog niet duidelijk zijn) mijn bewondering voor Chambers en zijn Dit is alles groot is. Dit boek heeft me laten lachen, laten nadenken, heeft me verrast en ontroerd en heeft me dagen in zijn greep gehouden. Het gemis na dit uitgelezen boek voelt als het verlies van een goede vriendin.

Maaike Melsen