Stukgelezen à gogo

Leo Blokhuis werd bekend als persoonlijke popencyclopedie van presentator Matthijs van Nieuwkerk in De Top 2000 à gogo en Popquiz à gogo. Eerder al was hij de man achter de schermen bij de radioprogramma’s van Jan Douwe Kroeske (2 meter sessies) en Mart Smeets (For the record). Met Grijsgedraaid schrijft hij zijn eerste serieuze popboek en laat hij tevens zien wat hij in huis heeft als vormgever.

Blokhuis presenteert in 15 hoofdstukken 15 verhalen over de herkomst van 15 liedjes. Het gaat meestal om bekende songs als ‘Hey Joe’, ‘Midnight special’, ‘Route 66’, ‘Lilac wine’ en ‘Sloop John B’. Hij bespreekt niet alleen de bekende versies van de songs, maar zoekt verder naar een originele uitvoering of naar de song waar de schrijver de melodie van heeft gejat. Dit laatste is vaker het geval dan je zou denken. Zo speelde McCartney voor ‘Blackbird’ leentje buur bij Bach en claimen de Stones de rechten voor hun single ‘The last time’. Hierdoor wisten ze geld te vangen voor de hit ‘Bittersweet symphony’ van The Verve, waarin een strijkersarrangement van ‘The last time’ is te herkennen. Het leukste komt nog: de song hebben de Stones gedeeltelijk gejat van een gospel van jaren eerder.

Voor degenen die bekend zijn met het radioprogramma en het boek The Originals van Arnold Rijpens zijn de meeste feiten geen nieuws. Maar dat voortreffelijke naslagwerk heeft door de gigantische opsommingen van covers en originals geen plek voor de verhalen achter de liedjes. Gijsgedraaid kan daarom goed als de verhalenversie van The Originals worden opgevat. Aangezien Rijpens immer doorgaat met zijn zoektochten staat de teller al op 10.000 aan titels die teruggevoerd zijn naar hun originele bron. Blokhuis hoeft daarom niet ver te zoeken als hij aan Grijsgedraaid deel 2 gaat beginnen.

Hier meer info over The Originals

Blokhuis heeft een fijne associatieve stijl, waarbij hij losjes heen en weer springt in de pophistorie. Hij krijgt het voor elkaar om maar over 15 liedjes te schrijven en toch een mooi overzicht van de popmuziek van de afgelopen 50 jaar te schetsen. Niet alleen behandelt hij hoe men in de loop der jaren met songschrijvers is omgegaan, ook komen allerlei artiesten voorbij, die hij in tijd en genre plaatst. Naast de verhalen over de 15 songs, geeft hij en passant nog een reeks lijstjes met favoriete bluesklassiekers, beste stemmen, grootste draken en beste break-up songs. Dat hij bij de tijd is, blijkt bijvoorbeeld uit zijn rijtje beste protestsongs waarin zowel de voor de hand liggende Bobs (Dylan en Marley) voorkomen, maar ook nieuwe tracks van Pink en Green day worden vermeld.

In Nederland worden ondertussen genoeg popboeken uitgegeven die kwalitatief van inhoud zijn, maar voor een sublieme vormgeving moet je toch meestal naar dure Amerikaanse of Engelse uitgaven grijpen. Grijsgedraaid kan wat betreft de lay-out prima concurreren met buitenlandse uitgaven. Elke bladzijde is anders opgemaakt en rijk geïllustreerd met kladblaadjes, agenda-aantekeningen, foto’s, concertkaartjes, tekeningen, stambomen van liedjes en single en lp-hoezen. Je zou de vormgever er apart voor willen complimenteren, tot je erachter komt dat Leo Blokhuis zelf verantwoordelijk is voor het omslag en het binnenwerk. Lang niet zo’n perfect popboek gelezen, gezien en gehoord (de 15 songs staan op een bijgeleverde cd). Grijsgedraaid stukgelezen, op naar deel twee.

Ricco van Nierop