• Artiest: Merzbow
  • Titel: Takahe Collage
  • Label: Handmade Birds
  • Datum bespreking: 7 Juli 2014

het geluid van een zwelling


De rapen waren gaar geworden, mensen

& de druiven zuur

& de tijden waren leeg geworden, mensen, en mager en oud en schraal

en

de noise, die was harsh geworden, mensen

Harsh noise. Zei ik daar “harsh noise”? Dat lijkt zoon voornamelijk Japanse –en deels: sjienese (Torturing Nurse!)– aangelegenheid te zijn. En toch slaat de term hetzelf veeleer op de Amerikaanse variant ervan (waarvan sheer hellish miasma van Kevin Drumm wat mij betreft één van de prachtigste voorbeelden is) dan op de “japanoise” van durlaiks als Merzbow en, laat ons noemen, Hijokaidan, Hanatarash, Incapacitans en Masonna (wat overigens een akroniem is van Mademoiselle Anne Sanglante Ou Notre Nymphomanie Auréolée – ik dacht dat jullie dat wel wilden weten).

Merzbow. Zei ik daar Merzbow? Waarom zou iemand spesfiek wèlke Merzbow seedee dan ook kopen? Masami Akita nam het Merzbow-moniker eind zeventiger jaren en heeft er sedertdien vele, zo heel erg veel vele, zo heel erg belachelijk veel vele rielieses uitgepoept die verschenen op talloze labels en op haast elke geluidsträger denkbaar – en altijd ging het om zijn abstrakte versie van dat zo abstrakte japanoise.

De naam Merzbow is een verbastering van het Merzbau van Kurt Schwitters (die van de Ursonate ja, en dan denk ik almeteens aan Jaap Blonk en als ik aan Jaap Blonk denk, denk ik almeteens aan die avond in – ofnee, laat maar). Schwitters maakte ooit es een kollaazje waarin hij een advertensie voor de “Kommerz und Privatbank” verwerkte; in de eindverzie van de kollaazje was daarvan alleen nog het woorddeel “merz” leesbaar. Schwitters noemde het een Merzbild; en “Merz” kwam voor hem meer en meer sienoniem te staan met “dada”.

Hij ging eksperimenteren met een serie “Merzbauten”; bouwsels die alle bestaande kunstvormen moesten omvatten. U kondet dat skulpturen noemen veellicht – tegenwoordig zou je spreken van installaasies. Het bekendste Merzbau stond in Hannover. Het is geloof ik gebombadeerd. Hoe ook, hiermede hebt ons een dikke stevige wortel van de harsh noise in handen: dada.

Dekonstruksie van een kunstvorm, mensen. Meer nog dan no-wave en (post-)punk gedaan hadden: destruksie van het rithme, ontmanteling van de melodie, “onderzoek” naar lage frekwensies en het effekt daarvan op het lichaam – muziek die zereneus was; muziek die bizniz meende: konserten van harsh dan wel japanoizers zient poebliekoem niet zelden terug in gevaarlijk situasies. Daarvan ist gevaar op algehele doofheid misschien nog wel de minst pregnante.

Op seedee komt dit dan vaak neer op schrille, overstuurde, lang aanhoudende, kaum luisterbare geluiden. Fasienerend spul voorzeker. Het is niets dat je eerder hoorde. Het is geen punk geen metal geen wave geen ebm het zijn geen broken beats; het is geen enkele van deze gekende manieren om muziek af te breken. Het zijn al deze stijlen geblenderd denk ik, ofnee – het is het geluid van het blenderen van al deze stijlen. Je voelt de bittere noodzaak, je voelt elk nihilisties statement over muziek in elke sekonde van elke kompromisloze geluidenbrij. En Deleuze zag dat het goed was.

(want: je proeft ook dat deez hier harsy japanoizers geen stijfgedrogeerde verveelde tieners zijn die uit slecht begrepen ouder- en maatschappijhaat koste wat het kost iets ekstreems en schokkends willen doen, maar juist stuk bij stuk hyperintelligente gasten) (zeker geen spasten) (zij reden in een Renault Ondine)

Maar ook: omdat er nèrgens een knieval wordt gemaakt voor zoon halfzachte nosie als “muzikaliteit” wil het soms wel een heel klein beetje naar onderlinge uitwisselbaarheid staan te neigen. En dan Merzbow. Wie alles dat Akita maakte wil aanschaffen (en luisteren!) hangt beter baan vrouw kinder leven aan de wilgen: hij komt de rest van zijn leven zijn huis vermoedelijk niet meer uit. Dus. Ja. Waarom. Zou je als je er dan maar één kocht spesifiek dèze Merzbow kopen? En niet die? Of die? Of die? Of die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die

die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die die?

Of die?

Waarom deze dan? Wel BIJvoorbeeld want. Thrill Jockey vraagt uw aandacht voor het volgende. Er was een nieuwe Cindytalk uit, en ze boden m ook als cd bundle aan. Dat doen die daar gasten (zeker geen spasten) (zij reden in een Renault Ondine) wel vaker. Dat met die siediebundels. Dan maken ze u een boeketje muziek, met de neiste zussemezo als senterpunt & dan komt er dus een klein resempje siedies uw kant op – altemaal tegen een vriendenprijsje (want niks is te duur voor een ègggggte vrind). Volgens Thrill Jockey zijn de omringende seedees in t boeketsel dan zweries wat verwant aan het senterpunt (onder het kredo Als U Dit Lust Vreet U Dit Waarschijnlijk Ook Best Gaarne).

Ik deed. Neiste Cindytalk & siediebundel gaarne. Wat Thrill Jockey er eigenlijk zaken mee had wist ik niet zo goed want alle siedies uit de bundel –senterpunt inkluis- waren uit op t Handmade Birds-label maar allicht bennen de sensasieruiter en t handgemaakte vogelijn wel elkaars beste maten ofzo.

In t boeketje was ook. Takahe Collage. En daar had ik dan. Mijn eerste Merzbowseedee ever. O. Ik kende. Natuurlijk kende ik Merzbow. Wie kent er nu verdorie Merzbow niet? Ik wist. De muziek en. Stond al vaak. Op t punt. Er zomaar één te bestellen. Willekeurig of. Die, die net uit was. Die, die t goedkoopst was. Die met de mooiste / lelijkste hoes intrigerendste / zotste titel meeste / minste nummers kortste / langste speelduur of moest het niet een seedee zijn of moest het niet een teep zijn of moest het niet een elpee zijn & daar ging ik dan weer daar bevroor ik dan weer.

Maar nu in dat boeketsel en dààrom dus werd t deze en niet die of die of die of die. Eindelijk! Een Merzbowseedee! Komt allen! Sergio! Kom luustren jong & er schiet vast nog wel n Orval over in de voorraadkast. Merzbow! Echtwaar! Maar niemand kwam en dus luisterde ik die avond maar zelf. Alleen. In zetel. Met koptelefoon. En Belgies bier. Geen Orval maar iets zwaarders. Zoeen die al na een paar slokken de scherpe hoeken in de wereld wat verzacht. Want ik vreesde toch wel n beetje hoor. Het harshe. Het japa. De noise. Zo dicht op mijn oor (vrienden o vrienden leen mij uw oor). Vreesde ik de “klereherrie” toch wel n beetje.

Takahe Collage kent drie lange tracks: het titelnummer dat 32:27 lang is; Tendenko van 29:29 en Grand Owl Habitat (kleine knipoog naar zjanrûhgenoot Birchville Cat Motel, Akita?) van twaalf minuten rond. Seedee in de lade press ejekt achnee die eerste track ga ik toch zeker al niet eens uithouden meer dan een half uur vormeloze teringherrie zo dicht op mun huid zo dicht rond me zo overal om me en bijna kipte ik uit daar, in weerwil van het àlverzachtende zwaarbier.

En inderdaad. Dit is echt wel vèr voorbij alle gekende muzikale strukturen gestombeld; dit is de soundtrack van WO III; dit dendert piept stormt ratelt klettert raspt sputtert schuttert knerpt knarst ruist zoemt broemt raast blaast trilt zwelt schoempelt priedjoumt schouwelt flurkt kraakt braakt zingt jankt schabouwt eksplodeert bonkt brult brapt ziekt zuigt tatert tettert hakt beukt knort gilt galmt loeit schroeit dramt brandt merzt schmerzt kdengt kdangt klangt krangt rangt ramt vulkanizeert woesjt takt trangt wangt whamt en zjamt. Totdat je erbij neervalt.

Tendenko neemt gewoonweg de handschoen op waar de eerste track m had laten liggen; dit had net zo goed één over het uur klokkende track kunnen zijn. Maar. Maar! Maar!! Maar!!!

Luister mensen. Doorheen deze noise-stroming verweven zit, op- en onderduikend, zit, misschien wel, het is voorzichtig spreken in een scene die weigert te tejoretizeren en niettemin streeft naar een zekere mate van zuiverheid (“vegan straight edge noise project” zo noemt Masami Akita Merzbow dus dan weet u wel hoe gering de toleransie voor grapjes is hier); zit dus misschien wel verweven, een lijntje “power electronics” (braak!) – peins daarbij durluu lijk SPK, Throbbing Gristle en het legendàààààààriese Whitehouse. Deez daar lijntje gaat (misschien! mogelijkerwijs! wellicht!) als ver terug als de vroegste elektroniese muziek (Russolo, Stockhausen, Xenakis, Cage, Schaeffer, &c., &c, &c.) --- en zulks, in aanraking gebracht met t noisiëste van de noise, de rücksichtlosheid daarvan, kan, wanneer men maar vermetel genoeg is, doorgetrokken worden van noisecore naar speedcore / splittercore (“shitcore” als ook wellerus opduiken wil) en aanverwante beweging: iemand als The Pain Barrier BIJvoorbeeld.

Dat is een BPM-terrorisme, mensen, dan niet zo ver verwijderd is van hardcore techno of gabberhouse (en Pain Barrier haalt daar zelfs openlijk de mosterd bij). Maar in sommige kringen word ik hoogstwaarschijnlijk gelyncht door deze koppeling te maken.

Hoe ook, beide uitersten van de elektroniese muziek, duiken op –gemutileerd uiteraard!- in de mjoeziek van Merzbow: n schuchter maar toch duidelijk aanwezig (en vooral: distorsjoneel) beatje is al eens hoorbaar –

maar het het piepen en floerjken doet zomwijlen evenzeer aan het elektronies poëem denken -& wat was dat? een dichtsel waar je doorheen kon lopen? dat was onhoord van-; Edgar die wel net zo goed Edgard ween kon (dat ze dat niet wist stelde me diep teleur) (misschien was ze niet zo intelligent als ik dacht) (misschien was ze vooral poze en geen inhoud) –

wat bewijst dat deze muziek uit meerdere lagen is opgebouwd. Minstens twee, maar hoogstwaarschijnlijk nog veel meer. Een “soniese” onderlaag die voortdendert, verdooft (maakt doof maar stilt ook de zenuwen) – (en)

(een) hierop groejende bovenla(a)g(en) die de kleine subtiliteiten bevat(ten) die uw geest uit wandelen stuurt in honderd verschillende richtingen.

De onderlaag is de wind die waait; wat daardoor meegevoerd wordt is de taal die beelden brengt verhaal brengt (merz)bouwsels brengt.

En dan komt nog Grand Owl Habitat en dat is ritmieser militanter ekstremer minimalistieser verzengender strakker hiepnotieser (het geeft voedsel aan de gedachte dat landgenoten Les Rallizes Denudes ook niet onopgemerkt aan Akita voorbij gegaan zijn) (maar langs de andere kant: wie Les Rallizes Denudes niet kent mag zich eigenlijk strikt genomen niet eens muziekliefhebber noemen)

masjienaler on(t)mensenlijk(t)er bloedstromender &

het is simpelweg het mooiste muziekstuk dat ik dit jaar hoorde.

(tim donker)