• Titel: 15 Shades of White
  • Artiesten: Diversen
  • Titel: Day has Ended
  • Artiesten: Aaron Martin, Christoph Berg
  • Label: Dronarivm
  • Datum bespreking: 20 Januari 2014

ware schoonheid kent altijd krassen


In Moskou, daar lopen ze rond met bontmutsen op hun kop. Ze kijken altijd nors, ze moeten niets hebben van homo’s en het sneeuwt er de hele tijd. De woningen trekken er nog t meest op barakken en in die woningen zitten ze dan godeganzelijke dagen te zitten. Met hun norse gezichten, en hun homohaat, en hun vodka, en hun bontmutsen naast zich op een lege stoel, natuurlijk altijd een lege stoel want niets is erger dan een lege stoel (behalve misschien een volle). Ze zwijgen aldoor, en spelen ingewikkelde kaartspelletjes aan ruwhouten tafels. Als ze een kaart neerleggen op tafel doen ze dat zo keihard dat die hele barak ervan dreunt. Wanneer er dan eindelijk gesproken wordt gaat het zeker en vast iets zijn over de eeuw van de kut ofzoiets (of is dat alleen Viktor Jerofejev?) (woont die eigenlijk wel in Moskou?).

En vervelen, jongens, vervelen dat die Moskouwers zich doen. Er viel weer geen klapkloten te bleven vandaag. Alleen kaarten, en frech besoffen raken, en zwijgen, en het zwijgen doorbreken met af en toe iets te mompelen over de eeuw van de kut. Onder grijze luchten. In hun lelijke woonst. Aan hun ruwhouten tafels.

Soms komt er iemand op een idee. Waarom niet? Geen idee of iemand is er wel ooit es op gekomen. Dan schieten peertjes aan boven hoofden en PING klinkt het. Dan klaren bakkessen op. Jongens, zegt die dan, waarom richten we geen platenlabel op?

(hoorde je dat? “platenlabel”, zegt die moskouwer. en dan voornamelijk seedees uitbrengen zeker? vinylelitarisme bestaat (nog) niet in Moskou. de seedee is goedkoper, en ze kunnen makkelijker in een enveloppe – want je peinst toch niet dat de wereld naar Moskou gaat komen om uw muziek te kopen he? toch spreekt se graag van “platenlabel” en ook van “plaatje drajen” of “plaatje opleggen”. uit liefde voor koudbloedige oude tijden)

Welja, een platenlabel – welkhalf niet? Morgen is het een undergrounduitgeverij misschien of een distribusiesentrum voor pornografiese deeveedees of een illegale whiskystokerij. Maar vandaag zal het een platenlabel zijn. Een platenlabel jongens, en we noemen haar Dronarivm.

Wat moet daar dan op? Wat gaan we uitbrengen? (hoorde je dat? “uitbrengen”, zegt die moskouwer, en niet “rieliesen”. gezalfd weze het hoofd van die moskouwer) Wel. Ja. We gaan ons moeten tonen. Een visitekaart afleveren. Ons laten kennen, ons in de kaart laten kijken – welja eens te meer kaart ja. Dus we gaan IN IEDER GEVAL een verzamelseedeetje uitbrengen, een verzamelseedee die spreekt, en zegt wie wij zijn. We gaan ons talen in vijftien muziekjes. Niet noodzakelijkerwijs muziekjes van de artisten wier werkjes wij ook uitbrengen maar wel muziekjes die onze zweer verklanken.

(Dronarivm neemt tjaar door in vijftien tracks, las ik ieverans en ik dacht Ja: het platenlabel doet de oudejaarsconference: de Dronarivm-blik op wat muziek is… - wel dat weet u ook wel wat u binst de eigen diskografie aan kunt treffen, niet?)

15 Shades of White noemen wij die verzamelseedee dan en de alluzie is voor elkendeen die niet toevalligerwijs op de maan gewoond heeft meteen duidelijk. En die dan uitbrengen, en een kode meegeven. DR-19 is die kode. Moest je wilde konkluzies willen trekken uit die kode dan zou één zoon konkluzie kunnen zijn dat dit slechts de negentiende rielies (oeps nou doe ik het zelf) van Dronarivm is & das wellicht wat laat voor de vizite- dan wel staalkaart, maar toch: de idealen glinsteren nog, en de prinsipes hebben nog die heerlijke nieuweprinsipesgeur, en de idealen zijn nog niet versleten, en dus heb ik de euvele moed 15 Shades of White tòch als Dronarivm-blauwdruk op te vatten.

Plaseer het label dus maar. Daar waar. Al die gasten staan te staan. Andere labels bijvoorbeeld, als Hibernate of Fluid Audio. Daar waar het elektroakoesties wemelt van (dark) ambient, modern klassiek, drone, (freak)folk en de lijks.

Iemand zei me eens dat in die hoek van t muzikale spektrum de verschillen steeds kleiner worden en misschien mogelijkerwijs wellicht (bijwoorden van twijfel) sprak die tiep toen niet halfkrom. Bij wijlen op deez hier verzamelseedee, en ik spreek voorzichtig en zeg bij wijlen, mensen, bij wijlen, welja, bij wijlen op deze hier verzamelseedee dus, ist alsof er niet verzameld werd maar gewoon één artist was die volspeelde hier, dit, nummers; voor een nummer of vier of vijf kun je dat, ieverans op deez hier verzamelseedee, rustikjes peinzen ja.

Maar verzameld werd er. Door Bartosz Dziadosz. Bartos wie? Hij is Pleq mensen, hij is Pleq. Bartosz Dziadosz. Aka Pleq. Die verzamelde. En het is alles verstilling alom, het is alles ijlheid alom, het is alles ruisend alom, en een enkele keer zijn de klanken als van glas en dan leg ik een tapijteken voor mijn boksen om te voorkomen dat klanken op de grond kapot vallen, en een enkele andere keer ademen de klanken duisternis mijn kamer in en dan knip ik een lichteken aan, en andere keren, weer, is het zo fragiel nee teer nee bladstil daar dat ik er een spiegelken voor hou om te zien of de muziekjes nog wel ademen ja.

En soms ist nie zo veul aan. De ergste luchtzak in de spanning komt al vrij aant begin van de seedee. Ben Lukas Boysen, Sophie Hutchings & Peter Hollo en Jacaszek (niet krek op elkaar volgend altemaal maar wel zoon beetje sorta) komen af met klankjes die een mens zonder de waarheid geweld aan te doen gerust bloedeloos dopen kan. Zoek hen in de hoek van die vreselijke lul van een Max Richter bijvoorbeeld, of van die al even vreselijke en lullige Fennesz. Dat moet dan filmies zijn misschien, en dat moet schoonheid talen vrees ik. Maar het taalt de filmiese idee van schoonheid. Ware schoonheid kent altijd krassen. Dan moet je goed zoeken, en onder haar truitje kijken misschien, maar immer geldt: geen kras, geen schoonheid.

Dat hebben Anne Chris Bakker (die deze seedee openen mag), Kreng (ja dat is een band mensen, dat is een band), Marsen Jules, Kaboom Karavan (die afkomen met het ei-zo-na geniale GeMoetKlaarZien) en vooral: Talvihorros dan toch veel beter begrepen; Orla Wren en The Frozen Vaults lijken ook te Begrijpen al neigen die toch weeral een weinig te veel naar HetTeMooiWillenDoen. En zo golft deze seedee doorheen Ware (bekraste) schoonheid en de Onware (maxrichteriaanse) schoonheid – en alles wat daartussenin zit. Tel daarbij op dat 15 Shades of White overheen de zeventig minuten klokt -en dat is voor muziek die vijftien gradasies van stilte klankt een lange zit- en u begrijpen zult dat ik nadat de laatste noot weerklonken is niet altezeer genegen ben juichend de straat op te gaan, gillend Iedereen Moet Dit Horen!!!, Iedereen Moet Dit Horen!!!, Iedereen Moet Dit Horen!!!

(want na de “turbulente” (mwâh) zeventigminutenvlucht met vele luchtzakken ben ik moe mensen, ben ik zo moe mensen, ben ik zo ongelooflijk doodmoe mensen)

Tot de betere stiltegradasies behoort Until Tomorrow Then van Aaron Martin en Christoph Berg. En die, mensen, brachten eerder reeds Day Has Ended uit op datzelfde Dronarivm-label.

Bij nu zult u almeteens begrepen hebben dat Aaron Martin en Christoph Berg nìet twee mannen zijn die met hese stemmen en kolaglazen wodka het einde van de dag bezingen. Als russies als Dronarivm moge weze – dàt soort muziek valt op het label niet te bespeuren. Daarbij komt. Wel. Ja. Daarbij komt dit. Until Tomorrow Then van 15 Shades of White was een rasecht samenwerkingsverband – samen muziek maken, om met de titel van een sesamstraatdeeveedee van mijn zoon te spreken. Maar Day Has Ended is een ouwerwetse split.

Ja een split, daar hebben weer zoon anachronisme. Dat hoorde bij dat vinyllen tijdperk toch? De splitelpee. Weet u nog wel? Of waren dat voornamelijk metal- en punkbands die dat deden? De splitelpee. Ik heb nooit zo goed begrepen wat dat nou was. Band X speelde kant A vol en band Y nam kant B voor zijn rekening. Het was niet presies een verzamelelpee: een uitgelezen kans om een shitload nieuwe bands te leren kennen voor t geld van slechts één elpee. En twas ook niet wat een gewone elpee was: vijfenveertig minuten lang de diepte in met één en dezelfde band, je favoriete band, je nieuwe favoriete band, je nooit zo favoriete band.

Wat was dat, die split? Twee bands met te weinig ideeën voor een hele elpee maar wel de ontembare drang om NU NU NU een plaat uit te brengen? En dus: de handen ineen jongens, samen krijgen we m wèl vol? Of wast veeleer dat soort van geheel dat dan meer moest heten dan de som der delen? De muziek van X gaat een huwelijk aan met de muziek van Y en dat bracht t prachtkind Z voort? Onverwachte assosjaasies? Verbanden? Klinkende linken? Zoiets? Iets dat er niet geweest was als de twee bands los van elkaar een elpee hadden uitgebracht alleszins ja?

Bij de enige splitelpee die ik bezat werkte dat alvast niet zo. Extreme Noise Terror en Chaos UK waren redelijk inkongruente bands en hun muziek vloekte zelfs een beetje bij elkaar. Chaos UK was punky; Extreme Noise Terror haalde haar mosterd in de grindcorewinkel (zij het dan de grindcorewinkel die niet vies was van een scheutje humor in de mosterd; diezelfde buurtsuup dus misschien waar ook Extra Hot Sauce de boodschappen deed). Ik kon er nooit aan uit komen waarom die twee bands in jezusnaam bij elkaar op één elpee waren gezet. Daar moest toch ambras van komen?

Zo groot zijn de tegenstellingen bij Martin en Berg niet. Zij kunnen vreedszaam ko-eksiesteren op deez hier Day Has Ended. Maar verschillen moeten er zijn verschillen zullen er zijn verschillen zijn er (anders ist geen split, maar) (naja iets dat geen split is hè).

Aaron Martin is een tsjellist. Hij vertrekt dierhalve altoos vanuit t instrument. O hij houdt ervan de totaalwerken op te bouwen uit de stukjes en de beetjes, de verplinterde, verpuzzelde tsjello, maar bij aanvang was er steeds de tsjello. Dat als “achteropkomend zijnde” het eksperiment niet geschuwd wordt bewijst, bezijden zijn werkwijze, zijn kollaboraasies met goed volk als Machinefabriek en Sunn 0)))- / Jessamine-lid Dawn Smithson.

De komponist Christoph Berg speezjalizeert zich in minimalsitiese kamermuziek (echtwaar! ik verzin dit niet) en heeft een elektroakoesties projektje op de zijde. Hij vertrekt nìet vanuit enig instrument, dus, maar vanuit de idee: de kompozisie. Dat verschil in werkwijze is hoorbaar op Day Has Ended.

Beiden leverden vier tracks aan en die van Martin zijn organies, ademen, zijn minimalisties (ja), kennen tsjello of banjo of violijn of kerkorgel. Ze meanderen. Ze zijn klassiek of (freak)folky (en dan ligt Jozef van Wissem op de loer). De zweer is duister, middeleeuws, welhaast gregoriaans, soms. Dit is de treurnis. En dit zijn de echo’s van de treurnis. Night Never Came is bloedmooi. Dit moet in zweerlicht, met port, alleen of met de mooiste vrouw ter wereld.

Berg leek te spieken bij Martin. Zijn werken zijn geen riemiksen van die van Martin maar kunnen zich wel als riemiksen laten beluisteren. De tsjello (Martins tsjello?) komt bij hem ook geregeld terug, maar hij voegt voegsels daaraan toe. Ruis. Drone. Bas. Zoem. Broem. En rithme. Dat maakt dat de tracks van Berg voller klinken dan die van Martin, maar ook “bedachter”. Alsof zij niet direkt mogen spreken, maar een spietsj eerst moest worden opgeleukt door een bekende mooischrijver. Zo. Nu mag je spreken. Maar niet afwijken van wat er op t blaadje staat hoor.

Het gekke is dat het in drie van zijn tracks nog werkt ook. Today Has Been Alright moge bijna ECM-muziek zijn maar er schiet nog genoeg duisternis over om te blijven boejen (bezijden, ik ruil het ganse ECM-fonds tegen het ganse fonds van welhaast elk ander major enige dag). Maar op Coda, afsluiter voor Berg & afsluiter voor gans de seedee, gaat het mis en faliekant mis ook. Het is pompeus, en te warm, en bloedeloos. Tjee. Het lijkt fuckin’ Max Richter wel. Dat moet dan zeker “warme regen” zijn ofzo. Maar het is muzak. Muzikaal behang. Het is een kacheltje en dat is het, en meer vooral niet.

Dronarivm heeft misschien nog niet een altegans eigen smoel. Maar. Leverde. Met de vier tracks van Aaron Martin. De vier mooiste tracks van 2013. En daar zou ieder ander label de linkerarm (of de rechter, daar wil ik vanaf wezen) voor over hebben, toch?

tim donker