• Auteur: Kenneth Goldsmith
  • Titel: Seven American Deaths and Disasters
  • Uitgever: powerHouse Books
  • -
  • Dagboek van een lezer is een
  • maandelijkse reeks van Edwin Fagel,  
  • zoals voorgelezen in poëzieradioprogramma
  • Het Woordenrijk: dinsdag 21:00-22:00
  • Stadsradio Den Haag FM (92.0 FM)
  • Datum bespreking: 15 Januari 2014


Aflevering 1: Waarom nam Kenneth Goldsmith het overlijden van Michael Jackson op in zijn Seven American deaths and disasters?

Deze conceptuele bundel bestaat uit letterlijke transcripties van de rechtstreekse verslagen van zeven dramatische sterfgevallen en rampen uit de recente Amerikaanse geschiedenis. Goldsmith maakt composities van de transcripties, hierdoor ontstaan betekenisvolle verbanden. Naast de dood van Michael Jackson beleven we de moorden op John F. Kennedy, Robert Kennedy en John Lennon en de ramp met de Challenger, de Columbine shooting en de aanslagen op 9/11 opnieuw. Op Youtube zijn veel van deze fragmenten terug te vinden maar ik zal om een idee te geven het begin voorlezen van het gedicht over de moord op John Lennon:

John Smith is on the line and I don’t care what’s on the line, Howard Cosell, you have got to say that we know in the booth.
Yes we have to say it. Remember this is just a football game no matter who wins or loses. An unspeakable tragedy confirmed to us by ABC News in New York City. John Lennon, outside of his appartment building on the West Side of New York City, the most famous perhaps of all the Beatles, shot twice in the back, rushed to Roosevelt Hospital, dead on arrival. Hard to go back to the game after that newsflash. Frank Gifford?
Indeed it is.
… for scenes on December tenth, 1938, the first scenes from the film Gone with the wind. The burning of Atlanta sequence lights the sky for miles…
We interrupt this program to bring you a special bulletin from NBC News. Former Beatle John Lennon is dead. Lennon died in a hospital shortly after being shot outside his New York appartement tonight.

Kenneth Goldsmith

In zijn ‘Afterword’ verklaart Goldsmith het ontbreken van o.a. Martin Luther King en Malcolm X uit het gegeven dat er geen pers aanwezig was bij die aanslagen - wat dus betekent dat pas achteraf verslag werd gedaan. Wat vreemd is, omdat er bij John Lennon en Michael Jackson ook geen pers aanwezig was. Goldsmith betoogt verder dat het hem ging om de berichtgeving tijdens de gebeurtenis,

als tot de journalisten doordringt dat ze iets buitengewoons meemaken: de momenten waarop, zoals Goldsmith het formuleert, ‘the slick curtain of media was torn’ en de normaal gesproken zelfverzekerde verslaggevers en dj’s uit hun rol vallen: “[…]these DJ’s became ordinary citizens, more like guys in a bar than representatives of purported rationality and truth. […] Racism and xenophobia were rampant - somehow the DJ’s couldn’t help themselves.” - aldus Goldsmith.

Dit laatste citaat is interessant, maar… ik zie dat niet. De werkwijze van de journalisten tijdens de moord op John F. Kennedy, bijvoorbeeld, zou ik integendeel heel transparant en integer willen noemen. En dat bijvoorbeeld de journalist tijdens de ramp met de Challenger herhaaldelijk benadrukte dat een van de omgekomen astronauten zwart was, was relevant omdat hij de eerste zwarte astronaut in de ruimte zou zijn geweest.

Goldsmith - Seven American Deaths and disasters

De berichtgeving rond de dood van Jackson komt nog het meest in aanmerking voor bovenstaande beschrijving van Goldsmith: deze transcriptie leest eigenlijk als een anticlimax. Maar niet eens zozeer vanwege de borrelpraat waar de dj’s zich inderdaad nogal in verliezen, maar ook omdat de dood van Jackson vanaf het begin wordt gepresenteerd als nóg een sterfgeval (in dezelfde week overleden ook Ed McMahon en Farrah Fawcett). Duidelijk is dat de sprekers niet zoveel hebben met Michael Jackson, al wordt er wel wat gekeuveld over zijn betekenis voor de muziek van de jaren ‘80 en zijn manier van dansen.

I mean, Michael Jackson did have the same sort of… different effect, but he had the same sort of all-encompassing effect on… on the world as Farrah Fawcett did, you know?
When he.. when he was at his height…\
…1983, 1984...
…his peak, it was like nothing you’d ever seen. I mean, it was… But you could say the same for Farrah Fawcett, though.

Deze transcriptie mist kortom duidelijk het drama dat de andere zes ‘deaths and disasters’ wél hebben. Als dat een statement van Goldsmith is, lijkt het verdacht veel op een ouwelullen-statement. De journalistiek is niet meer wat ze was - en de muziek ook al niet. Ik neem aan dat dit niet de bedoeling was.

Edwin Fagel

Lees hier de recensie van Tim Donker over deze bundel.


Het Woordenrijk is een wekelijks radioprogramma over poëzie bij denhaagfm.com (dinsdag 21:00-22:00). Het programma is een productie van het Haags dichtersgilde en wordt gepresenteerd door Harry Zevenbergen. Elke twee weken is deRecensent te gast, de ene maal Edwin Fagel met een aflevering uit Dagboek van een lezer en de andere maal Ricco van Nierop met een poëzierecensie.