Weerbaar in de storm

Een paar weken terug stormde het. Het was een maandag. Bomen knakten om. Bovenleidingen lagen op de rails. Daken stortten in. Pim te Bokkel bracht een bundel uit. De Utrechtse baan werd afgesloten. Forenzen belden naar huis dat ze later kwamen. Daarna werden weeralarmen ingetrokken, dienstregelingen hervat, prakjes opgewarmd en draaiden call-centers van verzekeringsmaatschappijen overuren. De storm ging liggen.

Dit is hoe een storm ontstaat heet de derde bundel van Pim te Bokkel. Laat die bundel nu eens veelvuldig over storm en andere weerverschijnselen gaan. Logisch met zo’n titel, maar dan denk je aan de storm als metafoor voor heftige gebeurtenissen of gevoelens. Dat klopt, maar bij Te Bokkel komt het weer ook gewoon als het weer voorbij – een storm als een storm dus – zonder metaforische mist erom heen. Zoals in ‘De conditie van het weer’

zo ontstaat een winter in een wolk
en mengt het als smeltwater
met de bergrivier
die later als een stortvloed uit zijn grenzen breekt

De bundel bestaat uit drie delen. Vooral in het derde deel staan veel weer-gedichten. Hoewel zijn eerste bundel ook al een weergerelateerde titel heeft, Wie trekt de regen aan, wil ik niet zo ver gaan om Pim te Bokkel een meteorologisch dichter te noemen. Want de eerste twee delen in de bundel gaan bijvoorbeeld meer over het zoeken naar identiteit, het vinden en hervinden van liefde en het kwijtraken van vastigheid. De los te lezen gedichten zijn van invloed op elkaar – bij herlezing ontstaat een soort van verhaal – een verband. Hij heeft er geen ingewikkelde constructies voor nodig, geen moeilijke woorden. Te Bokkel vraagt enkel van de lezers of die zich openstellen om mee te gaan in de beelden die hij creëert, om er hun eigen gevoel in te leggen. En dat lukt – met gemak. Bijvoorbeeld in ‘Olla Vogala’:

De titel en ook de inhoud van dit gedicht verwijst natuurlijk naar de eerst gevonden zin in de Nederlandse literatuur: ‘hebban olla vogala nestas hagunnan…’ : ‘alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij, Waar wachten wij nu op?’. Het is niet de enige literaire verwijzing in deze bundel: er wordt verwezen naar Marsman’s oneindigende laagland, Shakespeare wordt geciteerd, Wolkers komt voorbij, strikt genomen niet als schrijver, maar als beeldend kunstenaar, een gedicht getiteld ‘De verdwijnkunstenaar’ is een opgedragen aan collega Bernard Wesseling en de bundel telt een mooie, postume ode aan Rutger Kopland.

Ten opzichte van deze grote literaire namen, is Te Bokkel nog een kleine dichter, maar deze derde bundel laat een interessante groei zien. Dit is hoe een storm ontstaat is een voortreffelijke bundel van een talentvol dichter.

Ricco van Nierop

Het Woordenrijk is een wekelijks radioprogramma over poëzie bij denhaagfm.com (dinsdag 21:00-22:00). Het programma is een productie van het Haags dichtersgilde en wordt gepresenteerd door Harry Zevenbergen. Elke twee weken leest deRecensent een poëzierecensie voor.
TERUGLUISTEREN: De hele uitzending (inclusief interview Iris Brunia) beluister je hier. Bovenstaande tekst wordt voorgelezen vanaf de 14e minuut.