Voor Lezers (29)
Allemaal Beestjes

De Sint hebben we gehad, maar ook voor onder de Kerstboom zijn kinderboeken een onmisbaar geschenk. De volgende weken krijgt u van ons een pak tips voor het (bijna) ideale cadeau. Vandaag nemen we vijf boeken voor kleuters onder de loep, met dieren als hoofdpersonage.

Mies van Hout - Vrolijk *****

Vrolijk is een bijna woordeloos boek. Op twintig spreads komen evenveel emoties of gemoedstoestanden aan bod. Op de ene pagina staat het woord afgebeeld en op de tegenoverliggende pagina een vis – jawel, u leest het goed – met een bijpassende gezichtsuitdrukking en/of lichaamstaal.
Het lijkt onmogelijk om met niet meer dan vetkrijt, verf en potlood op een zwarte achtergrond twintig verschillende emoties te verbeelden, met een vis als hoofdpersonage. Edoch! Dat is precies wat Mies van Hout doet, en ze doet het feilloos. Zo is de verwarde vis met heel grillige lijnen getekend, kijkt hij wat glazig uit zijn ogen en is zijn mond een golvende streep, terwijl de kwade vis harde kleuren en puntige vinnen heeft, en een kwaaie bek vol scherpe tanden opentrekt. De woorden volgen hetzelfde stramien als de prenten.
Van Hout gebruikt niet alleen de stand van de ogen of de vorm van de mond om haar punt te maken, ze bedient zich van een heel arsenaal aan visuele middelen. Vinnen, schubben, tanden, beweging, kleur en richting werken allemaal subtiel samen om een beeld te creëren dat bijna niet verkeerd geïnterpreteerd kan worden. Met twintig woorden tekst kun je dit prentenboek bezwaarlijk literair noemen, maar visueel is het een hoogvlieger!

Gustavo Roldán - De egel ***

In De egel is het hoofdpersonage een weinig aaibaar, maar toch bijzonder schattig figuurtje met lange stekels en een rode neus op een uitgerekte snuit. De egel in kwestie heeft honger en als hij niet snel iets te eten vindt, gaat hij dood. Na veel zoeken ontdekt hij een boom vol rode vruchten, maar gezien de hoogte waarop dat lekkers zich bevindt, moet hij de hulp van andere dieren inroepen. Het vervolg laat zich raden: een vogel en een giraf dienen zich aan, maar houden zelf te veel van de vruchten om ze met de arme egel te delen. Bij de derde voorbijganger heeft hij echter prijs. Met een list kan hij de olifant ervan overtuigen om hem de langverwachte vruchten te bezorgen.
Het verhaal is vrij voorspelbaar en heeft niet zo veel om het lijf. Het fijne aan dit boekje zit dan ook vooral in de illustraties en de vormgeving. De prenten zijn eenvoudige pentekeningen in zwart en rood, met af en toe enkele extra kleuren, bijvoorbeeld om het olifantengeweld te ondersteunen. Gustavo Roldán verzorgde zowel de tekst als de illustraties, en slaagt erin om met een minimum aan middelen een maximum aan sfeer en verhaal op te roepen. Het resultaat is een aangenaam voorleesboekje met een uitdagende vormgeving. Voor kleine fijnproevers.

Leo Timmers - BOEM ****

Leo Timmers is er op tamelijk korte tijd in geslaagd een vaste waarde te worden in het Nederlandstalige prentenboekenlandschap. Zijn vormentaal is dan ook heel herkenbaar: kleurrijk en beweeglijk, maar toch voldoende gestileerd om heel jonge kinderen aan te spreken. Dat is in BOEM niet anders.
Ook hier krijgen we een woordeloos verhaal, dat in elke opeenvolgende spread wordt opgebouwd volgens een logisch stramien, en op de laatste prenten tot een grappige climax komt. Veel verhaallijn is daarvoor niet nodig: een gele sportwagen botst tegen een vuilnisbak aan, omdat de chauffeur zit te lezen. Dat is de eerste BOEM, en de boeken vliegen in het rond. Daarna wordt de auto aangereden door een rode vrachtwagen vol kippen, die op zijn beurt geramd wordt door een oranje auto met een giraf die uit shoppen lijkt geweest. Er volgen nog een auto van de bandencentrale, twee wagens waarin katten een hoop vis vervoeren, een groentewagen, een auto met een kroostrijk konijnengezin en een voertuig vol verf. Bij elke botsing komt de lading op de voorgaande wagen terecht, wat tot grappige situaties leidt. Net wanneer je denkt dat het gevaar met de verf is geweken, komt er nog een laatste voertuig aan. De clou wordt mooi en breed gepresenteerd op een uitklapbare spread, die een overzicht geeft van de hele kettingbotsing.
Een eenvoudig verhaal met herkenbare dieren in de hoofdrol, een flink pak humor en een bijzonder getalenteerde illustrator-verteller: de ideale combinatie voor een schitterend kijkboek!

Guido van Genechten - Superbeesje is al onderweg ***

Wie denkt dat alleen stoere mannen en vrouwen superhelden kunnen zijn, heeft het flink mis. De grootste held in het dierenrijk blijkt een lieveheersbeestje te zijn. Superbeesje heeft een soort metalen achterstel met een straalmotor erin, en redt alle mogelijke dieren in nood. Een olifant die vastzit in de modder, een hond die zich vastklampt aan de rand van een verschrikkelijke afgrond, een kameel in uitdrogingsgevaar, een slang in een knoop of een aangespoelde walvis; niets is te moeilijk voor deze held.
Superbeesje heeft daarvoor een arsenaal aan middelen ter beschikking, en dat is waar het in de tekst helaas een beetje fout loopt. Zoals we van Guido van Genechten gewend zijn, werden de prenten en het verhaal perfect op het doelpubliek afgestemd. Maar door woorden als ‘olifantenzuignap’, ‘mega-uitschuifbaar vangnet’ of ‘onwaarschijnlijke turboduwer’ zal de voorlezer ongetwijfeld behoorlijk wat uitleg mogen verschaffen. De woorden zijn bovendien niet noodzakelijk, omdat de illustraties het verhaal meer dan voldoende vertellen. Iets minder tekst had dus best gekund. Aan de voorlezer om hier zijn of haar voordeel mee te doen.

Herman & Marieke Coenen - De groene pompoen ***

De groene pompoen is onze uitzondering in het rijtje vandaag. Hier geen dier als hoofdpersonage, maar een pompoen die er niet in slaagt om oranje te worden. Terwijl al zijn soortgenoten prachtig verkleuren en door iedereen bewonderd worden, blijft hij groen. De zomer gaat voorbij en de groene pompoen blijft eenzaam achter in het veld. Tot er een pimpelmeesje voorbijkomt, dat de gaten in het lijf van de pompoen perfect vindt als huisje. Een lief huisje. En voor de pompoen goed en wel beseft wat er gebeurt, huisvest hij in zijn aangevreten lijf een liefdesnestje voor twee pimpelmeesjes. Wanneer de lente aanbreekt, komen er vijf kleine meesjes uit het nest.
Het verhaal van de pompoen is vrij klassiek van opzet, en doet denken aan Het lelijke eendje. Wat oorspronkelijk een onaangepast personage lijkt, verandert uiteindelijk in een exemplaar dat mooier en belangrijker is dan zijn ‘gewone’ soortgenoten. Toch moet ook dit boek het niet in de eerste plaats hebben van het verhaal. Het zijn de illustraties van Marieke Coenen die ervoor zorgen dat het een plaatsje boven de middelmaat verdient. Haar prenten zijn opgebouwd uit pentekeningen en aquarel, en kenmerken zich door hun zwierige lijnen en het kleine formaat waarin alles getekend is. Daardoor krijg je op elke prent een massa details te zien, zonder dat het geheel overladen wordt. Dat levert prachtige plaatjes op, waarin het heerlijk zoeken is naar alle nevenverhalen die Marieke vertelt.

Tine Mortier

Lees ook de andere Voorlees-boeken-recensies:
28: Tjalling Houdkema - De staart van meneer Kat *****
28: Bob Staake - Zoek boek! ****
28: Mark Sperring & Leo Timmers - Groen ***
28: Harrie Geelen - Zoek vogeltje ***
27: Riske Lemmens - Léon gromt***
27: O. Jeffers - De ongelooflijk bijzondere boekeneter****
27: Annemarie van Haeringen - Jojo het slangenmeisje***
26: Boets & Pieters - Grote boze wolf (was niet boos)***
26: Loes Riphagen - Superheldjes***
26: Van Hest & Temporin - De poep- en piesprinses**
26: Andre Sollie - Konijntjesbrood **
25: Debaene & Van der Linden - Een schaap met...***
25: Mies van Hout - Schaap / Paddenstoel ****
25: Marion Billet - Dierenboekjes ***
25: McBratney & Jeram - Raad eens ... (knuffelboek) **
24: Lane Smith - Het is een boek ****
24: Chris Haughton - Mama kwijt ***
24: Quentin Blake - De kaketoes van Prof. Plantijn ***
23: Ali Mitgutsch - Kijken, zoeken, praten ***
23: N. Smit & K. Aertssen - Een toren vol muziek ****
23: Charlotte Dematons - Sinterklaas *****
23: M. Le Huche - Rinus Rendier, De held van het bos ***
22: H. Vandermeeren, Dezwarte - Binnenpoes buiten*****
22: A. de Lestrade, Schamp - De schoenen van Jakob ****
22: J. Yeoman, Blake - Beer bouwt een winterhuis ****
22: Kitty Crowther - In het pikkedonker ****
21: Sine van Mol & C. Wijffels - Mina lieverd ****
21: Tjibbe Veldkamp & P. Hopman - Temmer Tom ***
21: Boie &Waechter - Siebe Schaap wil ook een mensje***
20: Gilles Bachelet - Toen mijn kat nog klein was ****
20: Gilles Bachelet - Wat een kat ****
19: Vandermeeren - Dierensprookjeskijk... ***
19: Van Dongen & Pieck - EftelingSprookjesboek ****
19: Charles Perrault & Lavreys - Assepoester **
18: VdVendel & vDoninck - Welterusten iedereen****
18: An Leysen - Tanneke de heksenprinses **
18: Veerle Derave - Taart voor mama ***
18: Stoefs & Leyssens - Jij bent om op te eten! ***
17: Peeters & Verhelst - Hap Schrok weg ***
17: Chih-Yuan Chen - Kippenvel! ****
17: Gaudesaboos - Het boek v. Mannetje Koek ****
17: Mertens & Van Camp - Wat mensen zoal ...***
16: Liesbet Slegers – Karel **
16: vMourik (red.) - Kleertjes uit, pyjamaatjes aan ***
16: G. Zullo & Albertine - Een dagje naar de stad ****
16: Stern Nijland - Het grote monstercircus ***
15: Ann de Bode - Mijn familie - een reis door de tijd
14: Jan De Kinder - Van de ezel die bleef staan ****
14: Tineke van der Stelt - Api leert zwemmen ***
14: Ingrid & Dieter Schubert – Olifantensoep ****
14: Norac & Aertssen - Hugo, dichter en politieman ***
13: Yeoman & Blake - De wilde wasvrouwen ****
13: Van Haeringen - Jongen die zijn brood knipte ****
13: De Moor & Leroy - Sebas de zeerover ***
12: Brigitte Minne - Iedereen prinses ****
12: Quentin Blake - Je bent maar twee keer jong! ****
12: Van Oudheusden - Aisja ****
11: S. de Weijze - Niemand zag het behalve Wolf ****
11: Eric Carle - Rupsje Nooitgenoeg (pop-up)*****
11: Beatrix Potter - Het voel- en telboek ***
10: Rindert Kromhout - Het grote boek van Merel
10: Joke van der Kamp - Het grote boek van Pelle
09: Guus Kuijer - Polleke
08: Chih-Yuan Chen - Kiekeboe ***
08: Kathrin Schörer - Stadsmuis en Veldmuis **
08: Bibi D. Tak & Noëlle Smit - Fiet wil rennen ****
08: K-J. Rogaar & F. Groothof - Kip & mannetje Bib **
08: Christian Duda & J. Friese - Al zijn eendjes *****
07: Wegenast & Meyer - Hanna en ik ****
07: Aertssen - Vogeltjelief ***
07: Dreesen & Gerestein - Vertelopa ****
07: Meinderts, Jekkers - Ballade v/d Dood *****
07: Misschaert & Coenen - Balthazar... ****
06: Paul Biegel - Ik wou dat ik anders was ***
06: Paul Biegel - De dwergjes van Tuil ****
06: Paul Biegel - Nachtverhaal ****
05: De Prins, Van der Linden e.a. - 1001 spookjes ***
05: V. Oudheusden & V. Doninck - Metromonsters *****
05: Dros & Geelen - Naar het ziekenhuis ****
04: Satoru Onishi - Wie zit waar?***
04: Whybrow & Eaves - Slaap lekker, lieve dieren***
04: Miler & Petika - Hoe Molletje aan...*
04: Edel Rodriguez - Zeno op zwemles***
03: Lauren Child e.a. - Goudlokje en de drie beren ****
02: Wormell - Een bos vol enge wilde beesten ****
02: Pauli & Schärer - Allebei blij ***
02: Stohner & Wilson - Welterusten sterren **
01: Dirk Nielandt (e.a.) - Onder de sterren ****