Drie Europese films en één Amerikaanse, waarbij de Amerikaanse (Moneyball) het compleet aflegt tegen de drie klassiek-ogende films van ons continent. Uit Portugal de nieuwe film van die ouwe Oliveira, het magische realistische O Estranho Caso de Angelica. Uit Frankrijk een sterke oorlogsfilm met een bijzondere focus, Les Hommes Libres. Uit Spanje de nieuwe Almodovar, La Piel Que Habito, die zeer goed te pruimen is.

Moneyball – Bennett Miller
Cast: Brad Pitt, Jonah Hill; Release: 17-11-11

Sportfilms hebben meestal een behoorlijk vaststaand patroon: nieuwe binnengehaalde coach (uitgerangeerd of om andere reden weinig beloftevol) weet team (bijeengeraapt zootje) op te peppen om onmogelijke prestatie te bereiken met als hoogtepunt niet per se die laatste gewonnen wedstrijd (en het kampioenschap), maar vooral de hervonden teamspirit. Moneyball volgt ook losjes deze opzet, alleen staat niet de coach en al helemaal niet het honkbalteam centraal, maar het technische team. Zij staan dusdanig in de picture, dat de spelers en de wedstrijden maar weinig in beeld komen. Daarmee is het direct een afwijkende sportfilm. Je ziet namelijk vooral vergaderingen en een-op-een-gesprekken tussen manager Pitt en analist Hill. Het bijzondere verhaal dat deze film (gebaseerd op een boek) wil vertellen, gaat om de opmerkelijke aanpak die Pitt en Hill hebben. Omdat ze als kleine club financieel niet kunnen opboksen tegen de Major Clubs (ze zien telkens hun goede spelers weggekocht worden) zoeken ze goedkope spelers die goede scores hebben gehaald. Hill heeft alle spelers in een computersysteem geanalyseerd en komt met bijna afgedankte spelers uit lagere leagues aanzetten (wat toch weer een prototypisch element uit de sportfilm is). Vreemd genoeg levert deze afwijkende aanpak van een sportfilm geen bijster interessante film op. Het verhaal is best geloofwaardig gebracht, maar mist urgentie of spanning. Misschien dat Amerikaanse honkbalfans het nog interessant kunnen vinden, bij wijze van kijkje achter de schermen, maar ik zou bijna terug verlangen naar de geijkte sportfilm. Brad Pitt heeft aangekondigd over drie jaar met acteren te stoppen, omdat er te weinig interessante rollen zijn. Zijn rol in Moneyball valt daar onder.

Les Hommes Libres – Ismael Ferroukhi
Cast: Tahar Rahim, Michael Lonsdale; Release: 17-11-11

In Parijs waren al heel wat Algerijnse immigranten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Younes is een zwarthandelaar die opgepakt wordt door de Franse politie. Als hij voor hen gaat spioneren in de Parijse moskee leert hij de joodse Algerijn Salim Halali kennen, die furore maakt als zanger in nachtclubs. Via de zanger en de imaan raakt Younes betrokken bij het verzet tegen de Duitsers.
In Frankrijk lijkt de Tweede Wereldoorlog als thema ook weer helemaal terug. Vorig jaar stonden zowel La Rafle als Elle s’Appelait Sarah stil bij de razzia van joden in 1942 (en de opvang in een wielerstadion in Parijs). Ook Les Hommes Libres speelt voornamelijk in 1942 maar focust op Algerijnse immigranten (waarvan enkele ook joods) in het verzet. Les Hommes is een goed geacteerde, heftige verzetsfilm die een onderbelichte groep aandacht geeft. Regisseur Ferroukhi maakte enkele jaren terug al indruk met de roadmovie Le Grand Voyage en heeft met Tahar Rahim (vorig jaar in Un Prophete) een perfecte hoofdrolspeler gevonden.

La Piel Que Habito – Pedro Almodovar
Cast: Antonio Banderas, Elena Anaya; Release: 17-11-11

Almodovar is altijd wel interessant, vaak over the top dramatisch en bomvol symboliek, of het nu om homo’s, stierenvechters, katholieken, mooie vrouwen of travestieten gaat. Het verhaal dat hij dit keer te vertellen heeft draait om schoonheid, wraak, liefde en macht met een hoofdrol voor een plastische chirurg. Antonio Banderas (brak in de ‘80’s door dankzij de vroege films van Almodovar) speelt die chirurg die in zijn kelder een eigen praktijk heeft. In zijn vrije uurtjes experimenteert hij met een nieuwe transplantatietechniek. Daarnaast verloor hij zijn vrouw jaren terug bij een ongeluk. Als dan ook nog zijn dochter wordt aangerand door een jongen en hij die jongen ontvoert, komen al deze verhaallijnen bij elkaar.
Almodovar heeft het weer voor elkaar, een complex geheel van verhoudingen waarbij liefde, wraak en lichamelijk geweld een grote rol spelen. La Piel Que Habito (De huid waarin ik leef) vertelt een fascinerend verhaal met wrange kantjes en filmische verwijzingen naar Frankenstein of de suspence van Hitchock. Antonio Banderas begeeft zich met succes buiten de geijkte Hollywood-paden. Door het vergaande Frankenstein-element schept Almodovar wel afstand. Hierdoor zul je niet zo snel mee leven met de personages (ook niet echt met de slachtoffers), terwijl hij dat met zijn meesterwerken Todo sobre mi madre, La mala educacion en Volver wel bewerkstelligde. Dit is meer een prachtig uitgevoerde short story, een broodje aap, dan een meeslepende film.

The Strange Case of Angelica – Manoel de Oliveira
Cast: Pilar Lopez de Ayala, Ricardo Trepa; Release: 24-11-11

Er zijn vast meer regisseurs die hun kleinkinderen een rolletje geven in hun films. Als ze toch een baby nodig hebben of een loslopend kind, dan is dat wel zo praktisch. Maar in The Strange Case of Angelica betreft het geen bijrol, maar een hoofdrol. Het opmerkelijkste hieraan is dat de kleinzoon, Ricardo Trepa, 39 jaar is. De Portugese regisseur Manoel de Oliveira maakte zijn eerste film al in 1931 en wordt, ricco volente, op 11 december 103 jaar oud. Hij is doodleuk nog aan twee films bezig.

Getuige deze film is het te hopen dat hij voorlopig nog niet met pre-pensioen gaat. Want The Strange Case is geen flitsende film, maar zeker een mooi verteld verhaal. De film speelt in de jaren ’50 van de vorige eeuw als een fotograaf een kamer huurt in een klein dorpje. Hij trekt erop uit om foto’s van de boeren te maken op de velden en van de begraafplaats. Zijn hospita vindt hem maar vreemd omdat hij zich nooit bemoeit met de andere kamerhuurders (die wel gezamenlijk eten).
Als hij gevraagd wordt een foto te komen maken van de jong gestorven vrouw Angelica, raakt hij van haar in betovering. De mooie, dode, vrouw glimlacht en opent haar ogen als de fotograaf zijn lens voor zijn ogen heeft. Een tikkeltje magisch realisme en vooral de rustige beelden maken The Strange Case tot een zeer genietbare film.

Ricco van Nierop

In de vorige edities van FILM 2011: