• FILM 2009
  • Door: Bart Delwig (Xi-online), Mattijs Grannetia (Quin's review), Sven de Schutter (KUTsite), George van Hal en Ricco van Nierop (deRecensent)
  • Datum bespreking: 29 December 2009

Let the right one win in
een jaar vol honden, bastaards, boksers, na’vi’s en vampieren


2009 is als filmjaar niet samen te vatten. Als je Slumdog het hoogtepunt noemt, vergeet je Let the right one in en als je Avatar roemt, waarom dan The Visitor niet, of 500 Days of Summer. Eén visie, één thema, één top 10 noemen is te weinig, vandaar dat deRecensent haar collega-filmrecensenten – met de 3D-bril nog vers op de ogen – bijeenriep en ze allemaal door elkaar laat praten. 2009 was het jaar van de veelzijdigheid: aan films en aan meningen.

Verzamelde webrecensenten van dienst:
BD: Bart Delwig (Xi-online – mediasite voor studentcritici)
Quin: Mattijs Grannetia (Quin’s review – filmfeiten en meer)
SdS: Sven de Schutter (KUTsite – Vlaams filmtijdschrift)
GvH: George van Hal (deRecensent – cultuurrecensies)
RvN: Ricco van Nierop (deRecensent - cultuurrecensies)

Meest overschatte film van 2009? (slechtste film die iedereen zag)

BD: 2009 kende veel matige films die op veel bezoekers konden rekenen. Enkele voorbeelden hiervan zijn Traitor, Defiance en Terminator: Salvation. De meest overgewaardeerde film is echter Komt een vrouw bij de dokter. De media besteedde flink veel aandacht aan het bioscoopsucces, zonder een woord te reppen over de duizenden gratis Postcodeloterijkaartjes: geen wonder dat de film platina kreeg! KEVBDD is een aardige film die zijn succes niet verdient.
Quin: Dat is kiezen tussen Roland Emmerich's 2012 en Michael Bay's Transformers: Revenge of the Fallen. Allebei nutteloze verspillingen van honderden miljoenen dollars. Budgetten waar je tientallen betere films mee had kunnen maken, maar zo denken de studio's nu eenmaal niet. Als derde het belachelijke Bruno, maar gelukkig kwam men er snel zelf achter dat deze film grote onzin was.
SdS: Ik vond Harry Potter and the Half-Blood Prince ontiegelijk saai en incoherent, zelf al werd hij door velen als de beste uit de reeks beschouwd. Ik verveelde me steendood en ergerde me aan de oppervlakkige uitwerking van de hoofdpersonages. Avatar vond ik best oké, maar dit is toch lang geen meesterwerk. De ietwat simplistische plot, de naïeve dialogen, ... ik miste intensiteit. Draak van het jaar was voor mij echter A Christmas Carol, een zielloos en vervelend spektakel met personages die aan robots deden denken.
GvH: Transformers 2: Rise of the Fallen was met z'n nonchalante racisme, incoherente plotje en de overbodige slow-motion shots van Megan Fox de slechtste box-office hit van het jaar. De meest overschatte film was echter het opgezwollen gedrocht 'Inglourious Basterds'. Slechts twee scènes (de opening en eentje vol onderhuidse spanning in een café) toonde nog wat van Tarantino's al sinds Pulp Fiction afwezige oude flair. 'Basterds' werd een inhoudsloze kwak celluloid die alleen door het rigoureus hanteren van de schaar nog verbeterd had kunnen worden en dit jaar onterecht door velen tot kunst werd verheven.
RvN: Ik heb de neiging hier direct de slechtste films in te vullen, maar Saw Nummer Zoveel, GI Joe, Transformers, Terminator en Spion van Oranje werden gelukkig door eenieder op hun waardeloosheid geschat. In de categorie overbejubelde films vond ik Michael Haneke’s Das Weisse Band indrukwekkend en goed (zeg maar een 8), maar echt niet de beste Europese Film van het jaar, want dat was Troubled Water of Kan door huid heen of Let the right one in. Ook The Wrestler is zo’n film waar iedereen een 10 aan geeft, terwijl die vanwege de overdosis aan pathos niet meer dan een 7,5 waard is.

Meest onderschatte film van 2009? (beste film die niemand gezien heeft)

BD: Als groot promoter van de “Belgische New Wave” vind ik het niet meer dan terecht dat hier Vinyan ook een vermelding verdient. Het complexe en cinematografisch briljante drama zal niemand onberoerd laten. Van de briljante openingsscène tot het huiveringwekkende slot wordt de kijker getrakteerd op een verhaal dat zowel op narratief, audiovisueel en psychisch gebied briljant in elkaar zit. Met lof voor Emmanuelle Béart, die de beste acteerprestatie van het jaar neerzet.
Quin: Dat moet wel District 9 zijn. Na alle positieve buzz uit de Verenigde Staten verwachtte ik dat deze prachtige low budget sciencefictionthriller wel voet aan de grond zou krijgen in Nederland. Na een veelbelovend openingsweekend verdween District 9 echter al snel van het toneel. Laten we hopen dat deze film op dvd een groter publiek gaat vinden.
SdS: Een boeiende kijk op de mensheid bood het Zweedse Involuntary (De Ofrivilliga), een zeer knappe sociale studie van mensen in groep, een grandioze film. Ik was ook erg onder de indruk van Troubled Water, een zwaarmoedig maar intens Noors drama. Ten slotte was Micmacs een waar genot, een erg leuke actiekomedie van Jean-Pierre Jeunet, zeer ondergewaardeerd.
GvH: De intense, hap-naar-adem belevenis The Hurt Locker – een tijdloze, politiek-neutrale film over Irak – is de beste film die niemand zag, omdat hij om onverklaarbare redenen niet de Nederlandse bioscopen heeft gehaald. Meest onderschatte film is echter Towelhead. Deze cynisch-komische film van regisseur en schrijver Alan Ball, tackelde op overtuigende wijze de seksuele en morele ontdekkingstocht van het dertienjarige hoofdpersonage Jasira en laat de kijker afwisselend gruwelen, lachen en huilen – soms zelfs binnen één scène. Desondanks werd Towelhead weinig enthousiast onthaald in de Amerikaanse vakpers en beleefde de film hier een anonieme dvd-premiere.
RvN: Verrast werd ik dit jaar door een reeks aan weinig bezochte en niet-gehypete films. Ik noem de vindingrijke The Brothers Bloom en Micmacs, de indringende Kan door huid heen en Genova, de speelse/relativerende ‘kleine’ USA-films Shrink en 500 Days of Summer. Daarnaast waren er enkele sterke geschiedenisfilms die lang niet de aandacht kregen die ze verdienden: Skin (Zuid-Afrika), Milk (USA), Everlasting Moments (Zweden), Fifty Dead Men Walking (Ierland).

Het thema, De trend, De hype van 2009

BD: Als groot liefhebber van teken- en animatiefilms viel het mij dit jaar op hoe zeer de kinderfilms zich op volwassenen richtten. Een duister randje was in bijzonder veel films te vinden, bij de ene wat nadrukkelijker dan bij de andere. Dat Pixar’s UP zich niet alleen op kinderen richt zijn we gewend, maar de macabere momenten in A Christmas Carol en Igor waren wel bijzonder onverwachts. Ook Coraline en 9 richtten zich voornamelijk op het oudere publiek.
Quin: 2009 was het jaar van de (zoveelste) terugkeer van 3D. Maar dit keer was het anders. Geen roodgroene brilletjes meer, maar de heldere RealD brillen waardoor kleuren bewaard blijven. De exploitanten lijken de technologie eindelijk te omarmen (mede dankzij de hogere toegangsprijzen). De komende jaren zullen uitwijzen of 3D ditmaal een blijvertje is. Voorlopig kunnen we genieten van James Cameron's Avatar.
SdS: De Vlaamse film is al enkele jaren aan het toenemen in kwaliteit én kwantiteit, maar dit jaar bleek echt wel een erg sterk jaar wat dat betreft. Daar viel bij jullie echter misschien weinig van te merken, maar wij zijn er blij mee. Daarnaast was er toch wel een toename van het aantal 3D-films, een trend die eigenlijk nog niet meer is dan een gimmick waar men snel genoeg van krijgt, vieze brilletjes moet bijnemen én daarvoor ook nog meer moet betalen aan de bioscoopkassa. Er wordt geen moeite meer gedaan te verstoppen dat deze effecten enkel ten dienste staan van de opbrengst en de kijker niet zo veel meer bieden. Na één keer heb je het eigenlijk wel gehad.
GvH: 2009 was het jaar van de vampier. Onder leiding van de nog altijd groeiende populariteit van boeketreeksromance Twilight, begonnen de bloedzuigers aan een hernieuwde opmars in boeken, op televisie en in film. Tussen alle hersenloze pulp in, stak op het witte doek het verontrustend ontroerende, moreel dubieuze, ingetogen meesterwerkje Låt den rätte komma in met kop en schouders boven de meute uit, al zal de gemiddelde door Edward & Bella geobsedeerde bakvis daar vást anders over denken.
RvN: Hoe meer films je ziet, hoe meer overeenkomsten je ziet. Zo zag ik de terugkeer van WOII (Valkyrie, Giovanna’s Father, Defiance, Boy with striped Pajamas, Woman in Berlin, The Reader, Inglorious Basterds). De verwerking van het verlies van een kind (Antichrist, Unspoken, Still Walking, Troubled Water). Onvermijdelijk was dit jaar de hond, het geblaf kon niet op (Bolt, Hotel for Dogs, Beverly Hills Chihauhau, Marley & Me, Wendy & Lucy, Old Dogs, Hachiko: A Dog’s Story om nog maar te zwijgen over Alex van Warmerdam als hond in Emma Blank en SlumDOG Millionaire). Tussen de bedrijven door zou je haast vergeten dat Michelle Williams de actrice van het jaar werd dankzij maar liefst vier sterke films op rij (Incendiary, Wendy & Lucy, Synecdoche New York, Mammoth).

Niet te missen films in 2010

BD: 2010 belooft weer een knaljaar te worden. De “Belgian New Wave” komt met Lost Persons Area, Atom Egoyan regisseert Julianne Moore in Chloe, Mel Gibson wordt weer vigilante in Edge of Darkness en Martin Scorcese komt met Shutter Island. Natuurlijk is er op fantasygebied ook genoeg te beleven; Eclipse, het derde deel in de Twilight Saga, verschijnt in juni en in november is het tijd voor Harry Potter deel 7 deel 1. Maar de film waar ik het meest naar uitkijk is Kick-Ass, de superheldenfilm van Matthew Vaughn (Stardust).
Quin: 2010 begint goed met eindelijk weer een 2D animatiefilm van Disney, The Princess and the Frog en Spike Jonze's Where the Wild Things Are. We kunnen uitkijken naar de terugkeer van Toy Story, zowel als Toy Story 3 en Toy Story 1 en 2 in 3D. In de categorie guilty pleasures vinden we: Robin Hood, Iron Man 2 en Clash of the Titans. En Dick Maas maakt een horrorfilm over Sinterklaas. Zucht.
SdS: Ik ben benieuwd naar Where the Wild Things Are, weet al dat The Road in al zijn troosteloosheid overrompelend is en verwacht veel van An Education. Ik raad jullie ook ons eigen Lost Persons Area aan, een heel mooie en treffende Belgische film die in Cannes op heel wat waardering kon rekenen. Voorlopig kijk ik echter het meest uit naar Inception, de sf-thriller van Christopher Nolan met DiCaprio en heel wat ander talent.
GvH: In januari krijgen we direct al een hoop films uit de huidige Amerikaanse eindejaarslijstjes voorgeschoteld: Werner Herzog's Bad Lieutenant, A Serious Man (van de Coen Brothers) en Jason Reitman's Up In The Air. Verder staan ook Peter Jackson's nieuwe boekverfilming, The Lovely Bones, Morgan Freeman als Nelson Mandela in Clint Eastwood's Invictus en de nieuwe Cormac McCarthy verfilming The Road hoog op het kijklijstje.
RvN: Ik kijk uit naar enkele in Nederland uitgestelde fantasierijke films zoals Gilliam’s Doctor Parnassus, Burton's Alice in Wonderland en Jonzes’ Where The Wild Things Are. Daarnaast ben ik nieuwsgierig naar nieuw Gondry werk, maar zijn Franstalige egodocu L'épine dans le coeur gaat de Nederlandse bioscopen, gok ik, niet halen en zijn Amerikaanse superheldenfilm (Gondry en comic?!) The Green Hornet (scenario en hoofdrol Seth Rogen!) staat pas voor december 2010 in de planning. Voor elke rechtgeaarde Bill Murray-fan tip ik zijn cameo in de leuke actiefilm Zombieland (vanaf 14 januari).

Top 10 van beste films uit 2009

Bart Delwig (Xi-online)

1. Vinyan
2. (500) Days of Summer
3. Sunshine Cleaning
4. Avatar
5. UP
6. Inglourious Basterds
7. I Love You, Man
8. Monica & David
9. Adoration
10. The Wrestler

Mattijs Grannetia (Quin’s review)

1. The Wrestler
2. Avatar
3. District 9
4. Doubt
5. Frozen River
6. Milk
7. The Hangover
8. Rachel Getting Married
9. The Visitor
10. Star Trek

Sven de Schutter (KUTsite)

1. Revolutionary Road
2. Involuntary (De Ofrivilliga)
3. Inglourious Basterds
4. Troubled Water
5. Das Weisse Band
6. Doubt
7. Synecdoche, New York
8. Star Trek
9. Altiplano
10. Stella (niét Stella’s Oorlog)
(Normaal zou ik het Belgische Elève Libre toevoegen, maar die enkel in België verschenen. Boy A zou hoog in mijn top 10 staan, maar die verscheen al in 2008 in Nederland)

George van Hal (deRecensent)

01. Let the right one in (Låt den rätte komma in)
02. The Visitor
03. (500) Days of Summer
04. Slumdog Millionaire
05. Moon
06. Towelhead
07. Goodbye Solo
08. In The Loop
09. The Wrestler
10. Milk
(Zie voor een volledige top 20 - incl. toelichting - mijn blog)

Ricco van Nierop (deRecensent)

1. Let the right one in
2. Kan door huid heen (dusdanig indrukwekkend, dat ik ‘m voorlopig niet meer wil zien)
3. Troubled Water
4. Slumdog Millionaire
5. The Visitor
6. Synecdoche, New York
7. Rachel Getting Married
8. Okuribito (Departures)
9. Moon
10. (500) Days of Summer
(vervolg: Precious, Frost/Nixon, O’Horten, Coraline, Benjamin Button, Links, Micmacs)

Best scorende films uit bovenstaande lijstjes:

1. Let the right one in
2. (500) Days of Summer
3. The Visitor
4. Avatar
5. Troubled Water
6. Slumdog Millionaire
7. The Wrestler
8. Inglourious Basterds
9. Doubt
10. Synecdoche New York
11. Moon
12. Rachel getting married
13. Milk
14. Star Trek


Coördinatie en redactie: Ricco van Nierop

Met dank aan: Miriam de Rouw


Relevante recensies op de Recensent:
Webrecensenten van dienst - Film 2008 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2007 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2006 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2005 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2004 (jaaroverzicht)
Webrecensenten van dienst - Film 2003 (jaaroverzicht)