Onder de kerstboom

Het is er de tijd van het jaar voor, dus laten we maar eens een boek aanprijzen als kerstcadeau. Eentje dat u bovendien met een gerust gemoed en zonder probleem onder de boom kunt leggen voor uw kinderen, kleinkinderen, neefjes en nichtjes. Het zal u ongetwijfeld in dank afgenomen worden.

Mijn familie is een kartonboek met nagenoeg geen tekst. Meteen denken we daarbij aan de allerjongsten, maar dit exemplaar zal ook de oudere kleuters kunnen bekoren. Zelfs kinderen tot pakweg zeven zullen met plezier in dit boek bladeren, dat veel meer te bieden heeft dan het doorsnee kijkboek. Dat is uiteraard te danken aan de ontzettend originele illustratietechniek met fimo, waarop Ann de Bode een patent lijkt te hebben. Met haar figuurtjes in deze bijzondere kneedklei slaagt ze erin een geheel eigen wereld te scheppen, die een onuitputtelijke voorraad aan grappige personages en leuke details lijkt te bieden.

Het boek bestaat uit zeven spreads, die telkens de hele bladspiegel vullen. Vijf daarvan tonen een huiselijk tafereel door de eeuwen heen, waarbij telkens wordt gefocust op één aspect van het dagelijkse bestaan. Zo beginnen we bij een grot van de prehistorische mens 35.000 jaar geleden en kijken we daar wat de pot schaft. Dat blijkt voornamelijk vlees te zijn: vader komt binnen met een soort hert onder de arm en een buffel over de schouder. De hele familie gaat gekleed in gelooide huiden en dierenpelsen, die allemaal even overtuigend in klei zijn uitgevoerd, en een van de kinderen blijkt een pril talent voor muurschilderingen te vertonen. De tweede spread schetst een leefruimte van de oude Belgen of Galliërs 2.000 jaar geleden, en daar gaan we op zoek naar de badkamer: een houten kuip in het midden van de kamer, gezellig dicht bij het haardvuur. Ook hier trekken een aantal leuke details de aandacht, waaronder een maretak, een lier en een zonnewijzer op de muur. In de derde spread kijken we binnen in het huis van een middeleeuws gezin 450 jaar geleden. Daar blijken al heel wat huisdieren aanwezig te zijn, waaronder ook een varken en een viertal kippen. Grootmoeder spint, de dochter veegt en er staat voor het eerst vis op het menu. In een burgerhuis van 150 jaar geleden op spread vier is er dan weer een pak speelgoed bijgekomen. Terwijl de baby van het gezin leert stappen in een soort korfje, speelt het jongste kind met een houten paard, een tol en een katapult. Enkel de dochter des huizes wordt aan het werk gezet om aardappelen te schillen.

Op de vijfde spread zitten we al een stuk dichter bij het heden aan, met een scène in een duidelijk welgestelde familie van 100 jaar gelden. In die scène wordt gefocust op muziek, met een grammofoonspeler, een piano en een zingende kanarie. De zesde spread toont een hedendaags gezin, waarin de huishoudelijke taken toch al een stukje verdeeld blijken te zijn: moeder neemt weliswaar nog steeds de schoonmaak op zich, maar vader doet de boodschappen. En ondertussen zit een moderne oma aan de computer, is de tienerdochter voor het eerst gelukkig met haar koptelefoon, en zit de zoon op de Wii.

Op de laatste spread ten slotte vinden we een stamboom van de personages uit het boek, en een aantal extra vragen waarmee de kinderen op zoektocht kunnen in de prenten. Zo kunnen ze nog speuren naar sproeten, flaporen en een tinnen pot. Het boek heeft een groot formaat, waardoor de illustraties goed tot hun recht komen. En dat is ook nodig: er zitten zo veel details verwerkt in elke prent, dat je er talloze keren doorheen kunt bladeren en telkens weer iets nieuws ontdekken.

De sfeer van Mijn familie is gemoedelijk, maar verraderlijk eenvoudig. Want onder de laag van de leuke figuurtjes en de grappige details zit een pak meer informatie verborgen. Geschiedenis uiteraard, maar ook een tikje erfelijkheidsleer en sociologisch inzicht in de familiale verhoudingen. En verder blijkt dat jeugdig kattenkwaad en puberaal ongenoegen van alle tijden zijn.

Tine Mortier

Lees ook de andere Voorlees-boeken-recensies:
Afl. 14: Jan De Kinder - Van de ezel die bleef staan ****
Afl. 14: Tineke van der Stelt - Api leert zwemmen ***
Afl. 14: Ingrid & Dieter Schubert – Olifantensoep ****
Afl. 14: Norac & Aertssen - Hugo, dichter en politieman ***
Afl. 13: Yeoman & Blake - De wilde wasvrouwen ****
Afl. 13: Van Haeringen - Jongen die zijn brood knipte ****
Afl. 13: De Moor & Leroy - Sebas de zeerover ***
Afl. 12: Brigitte Minne - Iedereen prinses ****
Afl. 12: Quentin Blake - Je bent maar twee keer jong! ****
Afl. 12: Van Oudheusden - Aisja ****
Afl. 11: S. de Weijze - Niemand zag het behalve Wolf ****
Afl. 11: Eric Carle - Rupsje Nooitgenoeg (pop-up)*****
Afl. 11: Beatrix Potter - Het voel- en telboek ***
Afl. 10: Rindert Kromhout - Het grote boek van Merel
Afl. 10: Joke van der Kamp - Het grote boek van Pelle
Afl. 9: Guus Kuijer - Polleke
Afl. 8: Chih-Yuan Chen - Kiekeboe ***
Afl. 8: Kathrin Schärer - Stadsmuis en Veldmuis **
Afl. 8: Bibi D. Tak & Noëlle Smit - Fiet wil rennen ****
Afl. 8: K-J. Rogaar & F. Groothof - Kip & mannetje Bib **
Afl. 8: Christian Duda & J. Friese - Al zijn eendjes *****
Afl. 7: Wegenast & Meyer - Hanna en ik ****
Afl. 7: Aertssen - Vogeltjelief ***
Afl. 7: Dreesen & Gerestein - Vertelopa ****
Afl. 7: Meinderts, Jekkers - Ballade v/d Dood *****
Afl. 7: Misschaert & Coenen - Balthazar... ****
Afl. 6: Paul Biegel - Ik wou dat ik anders was ***
Afl. 6: Paul Biegel - De dwergjes van Tuil ****
Afl. 6: Paul Biegel - Nachtverhaal ****
Afl. 5: De Prins, Van der Linden e.a. - 1001 spookjes ***
Afl. 5: V. Oudheusden & V. Doninck - Metromonsters *****
Afl. 5: Dros & Geelen - Naar het ziekenhuis ****
Afl. 4: Satoru Onishi - Wie zit waar?***
Afl. 4: Whybrow & Eaves - Slaap lekker, lieve dieren***
Afl. 4: Miler & Petika - Hoe Molletje aan...*
Afl. 4: Edel Rodriguez - Zeno op zwemles***
Afl. 3: Lauren Child e.a. - Goudlokje en de drie beren ****
Afl. 2: Wormell - Een bos vol enge wilde beesten ****
Afl. 2: Pauli & Schärer - Allebei blij ***
Afl. 2: Stohner & Wilson - Welterusten sterren **
Afl. 1: Dirk Nielandt (e.a.) - Onder de sterren ****