Deze week in de bios (49): Germaanse Geschichten

Dankzij films als Goodbye Lenin, Der Untergang en Das Leben der Anderen kende de Duitse cinema deze eeuw een opleving. Dit jaar is de oogst echter nog mager: twee aardige kostuumfilms (Buddenbrooks, Effi Briest) en een interessante biopic (Hilde over Hildegard Knef). Maar voor het eind van 2009 komen daar nog drie opvallende films bij: Das Weisse Band, John Rabe en Krabat.

Opvallend aan het rijtje Duitse films van het afgelopen decennium is dat ze haast allemaal in het verleden spelen (om er nog een paar te noemen: Sophie Scholl, Rosenstrasse, Baader Meinhof Komplex, Das Experiment, Das Parfum). Daarnaast zijn er nog wat films die in het heden spelen, maar een sterke historische achtergrond hebben (Edukators, Die Welle). De films over het hedendaagse Duitsland zijn duidelijk in de minderheid (Gegen die Wand, Auf der Anderen Seite, Kebabconnection, Eden, Bella Martha, Free Rainer, Schultze get the blues). De meest recente films gaan wederom over het (erg verre) verleden; John Rabe (1937, Chinees-Japanse Oorlog), Das Weisse Band (vlak voor de Eerste Wereldoorlog), Krabat (16^e eeuw).

John Rabe - Florian Gallenberger
Cast: Ulrich Tukur, Daniel Brühl, Steve Buscemi; Release: 26-11

John Rabe heeft qua verhaal, naast heel veel verschillen, overeenkomsten met Schindler’s list. Ook hier krijgt een belangrijk Duits industrieel het voor elkaar om bescherming te bieden aan slachtoffers. Rabe werkte bij Siemens in China toen in 1937 de Japanse bombardementen op China begonnen. Hij wist met enkele andere expats een veiligheidsgebied in Nanking te creëren waardoor 200.000 Chinezen gered werden.
De film bevat niet enkel de beschermingsactie, maar ook het bloedbad van Nanking, waarbij minstens 100.000 Chinezen omkwamen. Alhoewel het maar om enkele beelden gaat, blijven de afgehakte hoofden en kinderlijkjes in je gedachten. Daartegenover staan de overleggen, persoonlijke strubbelingen en verliezen van de expats. Er zitten enkele overdreven dramatische scènes in deze film (Rabe neemt afscheid van zijn vluchtende vrouw, vlucht toch met haar en besluit op het laatste moment toch te blijven om zijn werknemers te beschermen). Dat is dan ook het enige minpuntje van deze verder indrukwekkende oorlogsfilm.

Das Weisse Band – Michael Haneke
Cast: Susanne Lothar, Christian Friedel, Ulrich Tukur Release: 19-11

Code Inconnu, Caché, La Pianiste. Je zou bijna denken dat Michael Haneke een Frans regisseur is. Zijn voorlaatste film was zelfs Engelstalig (want een Amerikaanse herbewerking van zijn eigen Funny Games). Zijn nieuwste project is, net als zijn meeste vroege films, weer Duitstalig. Haneke werd geboren in München, maar hij groeide op en studeerde in Oostenrijk. Das Weisse Band speelt zich af in 1914 in een dorpje in Noord-Duitsland. Enkele vreemde misdaden vinden plaats (jongetje ondersteboven aan boom opgehangen, dokter en paard struikelen over draad) en niemand weet er iets van. De meester van de dorpsschool doet onderzoek, maar krijgt weinig medewerking, zeker als hij zijn vermoedens (een groep kinderen is verantwoordelijk?) uit.

Das Weisse Band: Jongetje met witte band om arm, wordt door zijn vader gestraft vanwege masturberen

Ondanks dit gegeven (meester onderzoekt misdaden) is dit allesbehalve een detectivefilm. Dit is een film over een kleine samenleving waar de angst regeert (dorpelingen zijn bang voor de baron die hen allemaal in dienst heeft, kinderen zijn bang voor vader/meester/dominee die lijfstraf uitdeelt). Een kleine autoritaire samenleving die ontwricht wordt door misdaden. Alsof dit kleine dorp een blauwdruk is voor de op handen staande wereldoorlogen. Vanwege het onaffe (en daardoor misschien wel realistische) verhaal, is dit een vervreemdende film. Naast de vele indrukwekkende scènes en de interessante sociologische lading van de film, is het verder ook een saaie film. Misschien had Haneke er toch iets meer een detective van moeten maken? Met het gevaar dat de diepere laag minder indruk zou maken? De jury van het filmfestival in Cannes was het niet eens met mijn twijfels, want Haneke won daar afgelopen jaar de Gouden Palm.

Krabat – Marco Kreuzpaintner
Cast: David Kross, Daniel Brühl, Release: 17-12

Krabat is de verfilming van een avonturenroman gesitueerd in de middeleeuw. Krabat is een jongen die in de tijd van de grote plaag zijn familie verliest en bij een groep jongens en mannen intrekt in een huis bij een watermolen. De molenaar leidt zijn jongens op in handenarbeid, maar vooral in de zwarte magie. De jongens mogen niet met meisjes omgaan. Dit zorgt voor spanning, vluchtpogingen en rebellie ten opzichte van de molenaar.
Krabat is een goed gemaakte avonturenfilm, zoals je ze niet vaak (meer) ziet. Natuurlijk zijn er zat goed gemaakte jongerenfilms waarin donkere magie gemixt wordt met liefdesverhalen. Kijk maar naar Harry Potter, Twilight, Jennifer’s Body. Dat zijn erg gelikte films die zich in het heden afspelen, terwijl Krabat de grauwe middeleeuwen als decor heeft.
Krabat wordt gespeeld door David Kross, die eerder dit jaar in The Reader te zien was. Daniel Brühl speelt een oudere jongen in het molenaarshuis. Hij is toch wel de jonge Duitse ster van de afgelopen jaren (Goodbye Lenin, Edukators, John Rabe) die het ondertussen ook internationaal goed doet (Joyeux Noel, Bourne Ultimatum, Inglorious Bastards).

Ricco van Nierop

In de vorige edities van ‘Deze week in de bios’:
44: Jennifer's Body / Sorority Row / Antichrist
42: Looking for Eric / Fish Tank
40: Tenderness / Up
38: Funny People / Informers / Other Man / Troubled Water
37: Oogverblindend / Last Conversation
25: The Hangover / State of play / The Last House on the left
21: Linha de Passe / The Burning Plain / Towelhead / Fighting
19: Uninvited / Coraline / The Haunting in Connecticut / De laatste dagen van Emma Blank
18: Let the right one in / Igor / Delta / X-Men Origins: Wolverine
16: Knowing / Still Walking / The International / Inkheart / He's just not ...
14: Bride Wars / The Reader
12: Defiance / The Duchess / Che (part 1) / Bollywood hero
11: Role Models, Appaloosa, Gran Torino, Confession of a shopaholic, Two lovers, Marley & me
09: Il Divo / Rachel Getting Married / Involuntary
08: Pink Panther 2 / Transsiberian / Traitor
07: The Wrestler / Slumdog Millionaire / Bolt / City of Ember
06: The Higher Force / Eldorado / Frozen River / Doubt / Make it happen
04: Kan door huid heen / Curious Case of Benjamin Button / Gomorra / Valkyrie
03: Diary of a Times Square Thief / Revolutionary Road / Milk / Links / Zack & Miri make a porn
02: Frost/Nixon / Seven Pounds
01: Hamlet2 / The Visitor / Yesman